Er zijn mensen die denken dat wij, de vrijwilligers van Fietsersbond Gent, met niets anders bezig zijn. Dat is natuurlijk niet zo. De twee companen die telkens weer de droeve dodenwakes organiseren hebben allebei een intense job. De compaan die focust op Wondelgem heeft een fulltime job. De compaan die alle verkeerscodes sinds de tweede wereldoorlog thuis liggen heeft (en naar mijn gevoel ook vanbuiten kent) heeft een fulltime job. De compaan bij wie je mails gericht aan gent@fietsersbond.be binnen komen en die het merendeel van onze Twitteraccount beheert heeft een fulltime job. Ik wil maar zeggen, deze suggestie (ernstig of grappig bedoeld?) gaat niet lukken:
Laat het ook een signaal zijn: wie goesting heeft, join us. Er is verjonging nodig. Er ligt veel werk op de plank. Alle profielen zijn zéér welkom. Voor inspiratie, lees:
Terug naar de Verapazbrug… dit is het vervolg op:
Voor wie Gent niet kent: het gaat om deze geografisch complexe hoek van Gent. De N424 rechts in beeld is de Afrikalaan, momenteel een wegenwerf.
Vrijdagnamiddag werd ik gebeld door HLN, wat u hier leest. De journalist vertelde dat de vorige vergunning van de omleiding ifv de Verapazbrugwerf werd ingetrokken. Er komt een betere omleiding. Dat is een verbetering. Slechter kon het ook niet, oordeel zelf op basis van de foto’s verderop. Op de spitsuren zou geen werfverkeer mogen passeren. Nu, als administraties en een (Gentse) bouwfirma zèlf niet zagen dat ze gevaarlijk bezig waren, dan schort er iets. Of dan schorten er véél kleine dingen, en die maken samen één groot. Ook al wordt het roer van deze chaos omgegooid, toch doe ik een poging tot analyse.
Deze collectieve blunder is de som van véél kleine dingen. Een lasagne van omstandigheden en beslissingen. Er is véél ons niet bekend. Vanop onze stoel blijft het soms gissen. Maar sommige zaken zijn helder te benoemen. En er zijn veel vragen te stellen. Lees dit alles aub met de bril: hoe houden we Mathilde (zie vorige post) op de fiets? De perfecte omleiding bestaat zelden. Maar op de schaal tussen perfectie en waanzin zitten veel gradaties. Werven zullen altijd hinder veroorzaken. Hier naderden we de waanzin.
Het is met verstomming dat ik las dat dit een werf was van de Gentse firma Denys. Dezelfde firma bouwde de onderdoorgang aan de Nieuwewandeling, met meestal aandacht voor een vlotte doorgang van voetgangers en fietsers. Dezelfde firma vond bij sommige bouwprojecten vooruitstrevende oplossingen om de mobiliteitsknoop te ontwarren. Hét voorbeeld: bij een bouwproject in hartje Antwerpen lieten ze hun werknemers op Antwerpen Linkeroever vanuit hun werfcamionettes overstappen op de tram. Tijdswinst voor iedereen. Een bouwfirma met -anno 21e eeuw- een degelijk beleid / goede reputatie dus. Hier blunderen ze. Het is gissen waarom. Had de werfleider er geen zin in? Is hij/zij onervaren? Was de onderaannemer die de minderhinder moet aanpakken één van die vele firma’s die een omleidingsplan verzint met Google Maps, zonder een plaatsbezoek? Was er te weinig overleg? Zit er een dwingende clausule in het contract wanneer de werf moet klaar zijn? Moet deze werf -ten koste van gelijk wat- klaar zijn voor de nationale verkiezingen in mei 2024? Moet de opgelopen achterstand persé ingehaald worden? Zit er géén clausule in het contract die de aannemer verplicht om de fiets- en wandelas maximaal open te houden? Open vragen. Versta me niet verkeerd: ook wij wachten al jàààaren op deze brug. Maar laat het ons veilig houden.
Lasagnelaag 1: deze Verapazbrug is zéér gewenst, en had er reeds lang moeten liggen. Had het lokale zeepbedrijf niet jarenlang om politieke redenen tegen de brug geprocedeerd, de brug lag er al. Had de vorige minister van mobiliteit tussen 2016 en 2018 het partijpolitieke spel niet bikkelhard gespeeld, en de geldkraan richting Gentse projecten twee jaar lang dichtgedraaid, de brug lag er al. Wat we zelf blokkeren, blokkeren we beter. Zo zouden we niet in de crazy situatie terechtgekomen zijn dat er éérst nieuwe woningen en een nieuwe school en een nieuw park gebouwd werden, en dàn pas de brug die de kleine ring verplaatst naar de andere kant van het water. Zo komt het dat een brug zelfs van naam kan veranderen. 25 jaar geleden spraken we over de Handelsdokbrug. Sinds 2012 is het de Verapazbrug, lees de achtergrond hier.
Lasagnelaag 2: een doorgang voor voetgangers en fietsers langsheen de brugwerf blijft de beste optie.
Er is plaats voor tussen het deel waar er betonwerken zijn, en de helling erheen. Misschien / waarschijnlijk lukt dat niet nonstop. Maar een wandel- en fietsas die op een paar jaar tijd zoveel recreatieve én functionele bewegingen opleverde op 5 september voor meer dan twee winters bruutweg afsluiten is ènkel goed voor de aannemer. Eén oplossing voor twee jaar is voor de aannemer gegarandeerd de goedkoopste en eenvoudigste oplossing. Maar het is vanuit sociaal standpunt (met de Romagemeenschap én de woontoren vlakbij, met een nagelnieuwe school, met een bekroond stedelijk park) én vanuit mobiliteitsstandpunt (dit was en is de enige veilige fietsas tussen dit noordelijk deel van de stad en de Dampoort) een blunder. Dat vertaalt zich in deze reactie:
Als je mensen terug in de auto wil jagen moet je vooral zo’n as knippen. Op dit moment. Op deze manier. Bovendien: de huidige omleiding loopt over de bocht van Muidelaan naar Dok-Noord, waar in een volgende bouwfase van de Verapazbrug ook de schop in de grond gaat.
Lasagnelaag 3: deze belangrijke werf had nooit deze plotse fasering mogen krijgen. Wij volgen sinds 2021 namens de Fietsersbond de vergaderingen van Gent Op Weg. De puzzel in het noorden van Gent is complex: Meulestedebrugwerf, Verapazbrugwerf, Dampoortwerf, Nikitakruispuntwerf, Evergemsesteenwegwerf, more to come… . De structuur “Gent Op Weg” is nodig en zinvol om al die werven op elkaar af te stemmen. Daar wordt ernstig en open vergaderd. Wij wisten dat er een kans was dat de Koopvaardijlaan na Nieuwjaar een poos afgesloten kon worden. Misschien. Wij pleitten ervoor om de doorgang open te houden. Wij wisten ook dat de werf Afrikalaan éérst klaar moest zijn alvorens de werf Koopvaardijlaan hevig kon worden. De evidentie fasering zelve. Dat een aannemer zomaar kan beslissen om die gewenste fasering te doorbreken roept 47 vragen op. Ik ga ze hier niet opsommen. Behalve: als dit juridisch zomaar kan wordt het tijd om de regelgeving hieromtrent aan te passen. En: dit lijkt een beetje op de werf van de Ghelamco-arena. Daarmee bedoel ik: ook hier heeft de aannemer snelsnel iedereen voor voldongen feiten geplaats. De brief waarin de bouwheer de nieuwe school aan de Koopvaardijlaan waarschuwt dateert van 29 augustus. Een week later ging de knip erin.
Lasagnalaag 4: àls je dan een omleiding organiseert, doe het dan state of the art op een veilige manier. Het is lang geleden dat een Gentse werf zo’n onmogelijke / onveilige omleiding opleverde. De stadsdienst die een paar jaar geleden opgericht werd om omleidingen in goede banen te leiden functioneerde steeds beter. Dit was terug naar af. Fietsers door een Paris-Roubaixkasseienstraat jagen, waar ook vrachtwagens passeren? Check.
Fietsers die van en naar die kasseistrook willen géén veilige oversteekplaats geven? (de oversteekplaats van de Afrikalaanwerf ligt elders) Check!
Fietsers door een omleiding sturen waarvan een deel ’s nachts pikdonker is (omdat de nieuwe straatverlichting nog niet klaar is). Check! Hopelijk is dit probleem al van de baan.
Fietsers een te smal tweerichtingsfietspad geven, met x aantal plassen om u tegen te zeggen, en met een wirwar van palen, waar je met een bakfiets soms met moeite door kan (dus zonder regelmatige controle van de kwaliteit). Check.
Tel daar ook nog het dagelijks foutparkeren op noodfietspad bij, en je krijgt een situatie waar alleen assertieve fietsers -als vanouds – hun plan trekken.
Zondagavond 12 september dwarste ik rond half 6 op de Afrikalaan een zwaantje. “Fijn! Controles…” dacht ik. Maar 100 meter verder stond alweer een auto boenk op het fietspad geparkeerd. Had het zwaantje een andere belangrijke opdracht, of liet het zwaantje het blauwblauw? De Afrikalaan is een chaotische jungle, waar “de overheid” fietsers leert om te overleven en desnoods -junglegewijs- regels aan hun laars te lappen.
Zondagavond zag ik dat de werfomheining van de Koopvaardijlaan opengebroken was. Wij zijn daar als Fietsersbond geen voorstander van. Maar dat krijg je in een jungle.
Uiteraard is dit alles de vertaling van Lasagnelaag 3. Met een afgewerkte Afrikalaanwerf was dit een ander (ons onbekend) omleidingsverhaal. Op de schaal tussen perfectie en chaos zou de naald ferm opschuiven. Vrijdag 2 september stond ik aan de balie van een sanitaire groothandel op de Koopvaardijlaan. De man had een paar uur daarvoor telefoon gekregen van Agentschap Wegen en Verkeer om te melden dat de N442 eind oktober weer open zou gaan voor alle verkeer. Pas vanaf dan was een eventuele omleiding gepermitteerd.
Lasagnelaag 5: snelheidsregimes. Wie de Afrikalaan oprijdt mag 70km/u. Ik heb nooit begrepen waarom dit snelheidsregime afgelopen jaren niet naar beneden gehaald werd. Er wonen mensen die willen oversteken:
Er zijn x aantal bedrijven met flink wat op- en afrijdend vrachtwagenverkeer. Maar je mocht/mag er 70km/u. De huidige signalisatie – onderdeel van de Afrikalaanwerf- brengt autoverkeer pas vlak voor de bochten naar 30 per uur.
Dat is een begrijpelijke bordenstrategie, maar eerder een strategie voor autosnelwegen. Plus: ik denk niet dat 10% zich aan de 30km/u-snelheid houdt. Ook de (brede) werftractoren niet.
Mocht u zich afvragen wat die fietser daar doet, wie uit de Oceaniëstraat, de kasseistraat, komt heeft geen flauw idee waar de plaats van de fietser is:
Lasagnelaag 6: fietsroutes. Gent heeft sinds 2018 een fietsroutenetwerk, en sinds kort ook bewegwijzerde fietsroutes. Laat dat de ruggegraat zijn van de omleidingsborden. Met andere woorden: wie deze routes doorbreekt zou daarop een omleiding moeten enten èn aanduiden, inclusief extra reistijd.
Ik denk dat ik aan de Dampoort reeds dergelijke omleidingsbordjes zag.
Lasagnelaag 7: het is zo klaar als een klontje dat x aantal administraties onderbemand zijn. Vooral bij Agentschap Wegen en Verkeer heb ik dat beeld, al moet je diep doorpraten om dat bevestigd te krijgen. Plus: iedereen weet dat corona overal / overal voor personeelsuitval zorgde & zorgt. Ook op menselijk vlak en qua personeelsbeleid is dit dossier ongetwijfeld een complex verhaal.
Conclusie: ja, de Verapazbrug is zeer gewenst. Ja, zoals het afgelopen weken liep stond alleen de werf voorop. Niet de verkeersveiligheid. Niet het STOP-principe. Niet de fietstoets. En zeker de Mathildes’s van deze wereld niet.
Laat bij elke puzzelstukjesbeslisser telkens weer deze vraag centraal staan: durf ik hier (mijn of andermans) kinderen van 14 jaar laten fietsen?
Fietsbult 
Ik ben een beetje verbijsterd dat we dit nog zien in het Gent van vandaag, en heb de stellige indruk dat het Agentschap Wegen en Verkeer van de Vlaamse overheid nogal wat jaren achterloopt op het Gentse stadsbestuur. Legt het Gentse stadsbestuur zich hierbij neer?
Niet dus, want de vergunning is ingetrokken als ik het goed heb.
Maar de stad Gent heeft de vergunning toch echt zelf gegeven (anders kunnen ze die niet intrekken hé)…
De aannemer zal het uiteraard zo eenvoudig/goedkoop mogelijk willen doen.
Eindelijk lees ik eens over “die groep” die overal afwezig lijkt en het opnieuw liet afweten: de politie.
Het is maar een idee dat ik heb, maar moest er wat meer handhaving zijn rond werven, dat zou ook al veel schelen. Misschien moet er in de spits gewoon een agent staan aan de gevaarlijke oversteken, maar daar zal wel geen personeel voor zijn. (Ik vraag mij dan altijd af waar ze dan wél zijn.)
Nu lijkt het alsof er enkel problemen zijn aan de grote werven, maar dat is echt niet zo.
Deze zomer moest ik elke dag een bouwwerf passeren waarbij men systematisch stond te lossen op het tijdelijke fietspad. Minimaal 1 dag op 3 was het prijs… iedereen de straat op.
Ik lees: “de Verapazbrug is zeer gewenst”. Is men dan zo zeker van de gunstige effecten ervan? Als dit -bij gebrek aan een noordelijker oeverbinding- het feitelijk sluitstuk wordt van de grote ring rond Gent wordt dit een drama (behalve een beetje soelaas voor Dok Zuid en Muide).
Goede vraag. Al is de zin “een beetje soelaas voor Dok Zuid en Muide” te minnetjes voor het effect op deze volkswijken. Er zijn nog véél gewenste werven: Tolhuis, Dampoorttunnel, tramlijn 7 met Heuvelpoorttunnel, N9 met Palinghuizen. De vraag is ook: stoppen we de overheidsmiddelen verder in auto-infrastructuur, of in de ecologischer alternatieven? Twee jaar geleden werd er in het project van het Brico-kruispunt al rekening gehouden met een noordelijker oeververbinding. Geen idee of dat in de finale plannen nog steeds zo is…
Bedankt Yves,
Bedankt voor de vervollediging. Als ik « drama » schrijf denk ik meteen aan de Tolhuisbrug, een verschrikking voor elke fietser… Frans
>
Ik was op de (digitale) hoorzitting rond de brug vooral ontgoocheld om te zien dat op de brug voetgangers en fietsers opnieuw ruimte zullen moeten delen. Ik heb de cijfers niet in mijn hoofd, maar de stroken zijn opnieuw te smal berekend.
Het antwoord op mijn vraag waarom delen en waarom niet breder was zo mogelijk nog meer ontgoochelend: “We denken niet dat voetgangers en fietsers die brug zullen nemen, want er stappen/rijden er daar nu ook niet veel”….
Euh, neen, natuurlijk niet, want ze moeten nu omlopen/omrijden via Bataviabrug of Muide….