Op 5 november 2019 zat Fietsersbond Gent mee aan tafel bij een bijeenkomst over mobiliteitstransitie in het Don Boscocollege Zwijnaarde. In hun woorden klonk de doelstelling: “zoveel mogelijk lln/lkr/personeel stimuleren om op de meest duurzame manier naar school te komen.”
Eén van de elementen daarvoor was een afspraak tussen de school, Natuurpunt Gent en VLM, de Vlaamse Landmaatschappij, over een fietsverbinding tussen de Fietssnelweg F7 en de achterzijde van de school. Die afspraken waren er gekomen na een lang participatietraject. Leden van Natuurpunt konden de evolutie jarenlang volgen in het lokale ledenblad SNEP! Daarin kwam het fietspad aan bod, en werd het steeds omschreven als een evident onderdeel van dit nieuwe natuurgebied(je) in wording, knal naast de E40.
Het verhaal was helder: er zijn twee kleine natte zones met grote waarde. Die liggen naast de fietssnelweg F7. De aantakking van het fietspad met de F7 zou die twee zones vermijden.
De keuze van het tracé was een proces van jaren, met de volle participatie van Natuurpunt Gent. Je kan dat proces hier summier nalezen (pagina 6 tot 9).
Op 7 februari vernamen we via een mail en via de pers dat Natuurpunt beroep aantekende tegen het fietspad. Er volgden veel mails met Natuurpunt, en een gesprek aan tafel. Recent lanceerde Natuurpunt een charmeoffensief om een “compromis” meer bekendheid te geven. Het is voor ons de aanleiding om naar buiten te komen met het standpunt van Fietsersbond Gent. Dit standpunt dateert van eind maart, en was/is bedoeld om de stappen die VLM zette een steun in de rug te geven. Je zal merken: bij het schrijven van dit standpunt was nog niet bekend of Natuurpunt haar beroep al dan niet doorduwde. Ook was er nog geen nieuws bekend over het uitstel van het Wijkmobiliteitsplan Zwijnaarde. U leest het standpunt hieronder.
Betreft: STANDPUNT ivm verbinding tussen F7 en Don Boscocollege Zwijnaarde, nav openbaar onderzoek ivm voorgenomen onteigening ifv deze fietsverbinding
Reeds jaren zijn we als Fietsersbond Gent op de hoogte van de plannen voor een verbinding tussen de Fietssnelweg F7 en de achterzijde van het grote Don Boscocollege Zwijnaarde. We delen het ongeduld van deze middelbare school. Elk jaar dat voorbij gaat zonder deze verbinding is een verloren jaar in de mobiliteitstransitie die deze school voor ogen heeft.
Als Fietsersbond worden we vaak geconfronteerd met ouders die hun kind niet met de fiets naar de middelbare school durven laten fietsen. De motivatie van de ouders is objectief èn subjectief:
- het is te gevaarlijk
- het autoverkeer domineert de mobiliteit
- vrachtwagens en tractors worden steeds langer en breder, en zijn een belangrijke doodsoorzaak van fietsers
- de gewestwegen zijn “stadsmuren”
- verkeerslichten zijn verouderd, niet conflictvrij, en meestal ingesteld op maximale autodoorstroming ipv op maximale verkeersveiligheid
Het Don Boscocollege Zwijnaarde heeft een droef verleden met een aantal fatale fietsongevallen op de N60. Ondanks dat verleden zet de school reeds jaren in op een groeitraject qua mobiliteitstransitie. Hoe méér mensen er fietsen, hoe beter voor hen (beweging, gezondheid, snellere groei naar zelfstandigheid…) en hoe beter voor de maatschappij (minder autoverkeer, minder files => hoe méér mensen er fietsen of stappen, of het ov gebruiken; hoe méér plaats er over blijft voor wie de auto écht nodig heeft)
Zowel de Vlaamse Overheid, de Provincie Oost-Vlaanderen als de Stad Gent zijn bezig met de uitbouw van een netwerk van maximaal vrijliggende fietspaden. Die vormen de ruggengraat van het toekomstig fietsgebruik; zeker voor scholieren. Als de overheden de huidige inspanningen volhouden verwachten we een explosieve groei van het fietsverkeer in en rond Gent. Projectontwikkelaars begrijpen die evolutie al jaren, en promoten hun projecten met “fietsafstand tot Gent Centrum” of “fietsafstand tot NMBS-station x”. Ze takken hun projecten steeds meer aan op vrijliggende fietspaden (de ene aansluiting is meer geslaagd dan de andere, idem voor de woonprojecten). Ook de ziekenhuizen en het hoger onderwijs zijn mee in die evolutie. De bedrijfswereld volgt. In mei loopt in de Gentse Haven een campagne om werknemers van Havenbedrijven op de fiets te krijgen. Trekkers hiervan zijn Arcelor Mittal en… Honda Europe en Volvo Cars.
Daarom steunen wij het Don Boscocollege Zwijnaarde 100% in hun vraag om het project / de verbinding met de F7 zo snel als mogelijk te realiseren.
We delen hun onbegrip over het beroep dat Natuurpunt Gent aantekent tegen deze verbinding. Voor ons ligt een stapel SNEP!’s, het driemaandelijks tijdschrift van Natuurpunt Gent. De fondsenwerving voor het Rijvisschegebied vernoemde jarenlang (2016 tot en met 2022) de synergie van een nieuw natuurgebiedje met een fietspad tussen de F7 en Don Bosco. Dit project kende een lang participatietraject, met Natuurpunt Gent als belangrijke en volwaardige partner. Nu de gronden binnen het projectgebied grotendeels verworven zijn, en sinds oktober de vergunning als natuurgebied binnen is trekt Natuurpunt Gent plots zijn staart in. Het is een vorm van woordbreuk door Natuurpunt Gent. Woordbreuk naar de twee andere partners in dit project: Don Bosco en de Vlaamse Landmaatschappij. Woordbreuk naar hun leden en sympathisanten die dit project mèt fietspad financiëel steunden.
We gingen hierover op 6 maart 2023 in gesprek met Natuurpunt Gent, met Gents Milieufront als bemiddelaar. In dat gesprek bleek dat Natuurpunt Gent zichzelf een expertise aanmat die ze de facto niet heeft: mobiliteitsexpertise. Op het einde van het gesprek gaven ze dat ook toe, en accepteerden ze het voorstel om advies in te winnen bij een mobiliteitsspecialist. Dat advies is ons dd 29 maart niet bekend. De theorie van Natuurpunt Gent bouwde grotendeels op de komende uitrol van het Wijkmobiliteitsplan Zwijnaarde, wat volgens hen een alternatief creëerde voor de verbinding doorheen hun eigendom. In onze visie zijn beide fietsverbindingen complementair, en zijn naar de toekomst toe zowel de F7-verbinding als een verkeersluwe Rijvisschestraat nodig. We delen daarin de visie van de Stad Gent, die beide verbindingen opnam in het Gentse Fietsroutenetwerk (goedgekeurd in 2018).
Natuurpunt Gent bevestigde dat het gekozen traject tussen de F7 en Don Bosco 100% in overleg met hen uitgestippeld was. Ze bevestigden wat we in SNEP! lazen: aan de twee zeer waardevolle natte natuurzones wordt niet geraakt. We kunnen enkel hopen dat het gesprek èn een extern advies van een mobiliteitsdeskundige Natuurpunt Gent deed beslissen om hun beroep tegen dit door velen gewenste fietspad in te trekken.
De verbinding tussen F7 en Don Bosco zal zorgen voor een mindshift bij ouders van leerlingen uit De Pinte en Sint-Denijs-Westrem. In een later stadium kan deze verbinding ook de schakel vormen met een gewenste tunnelverbinding met het Technologiepark aan de overkant van de N60. Dat project is nog in een premature fase, en zal – eenmaal afgeklopt- ook nog een lange bouwgeschiedenis kennen. Tegen dan zijn alle huidige leerlingen van Don Bosco allang afgestudeerd. De tunnelverbinding is dus langetermijndenken. De verbinding Don Bosco – F7 snel aanleggen zorgt voor een stabiel kader voor de mobiliteitstransitie van het Don Boscocollege. Want zoals alle mobiliteitsexperten ons leren: “infrastructuur trekt gebruikers aan”. Hoe beter de fietsinfrastructuur que veiligheid en comfort, hoe méér fietsers.
We hopen hetzelfde voor het Wijkmobiliteitsplan Zwijnaarde. Maar de geschiedenis leert dat, waar ook ter wereld, een Mobiliteitsplan in eerste instantie – naast veel steun – ook veel verzet oproept. Nergens gaat het vanzelf. Veel mensen vinden – bewust of onbewust – hun persoonlijke mobiliteitsgewoontes en comfort belangrijker dan een rustige en verkeersveiliger woonomgeving. Anno 2023 wordt het Wijkmobiliteitsplan Oud Gentbrugge / Dampoortwijk juridisch aangevochten. Er zijn signalen dat dit ook in Zwijnaarde op komst is, zeker voor de ingreep op de Rijvisschestraat. Dat stemt ons somber. Maar het onderstreept méér dan ooit het grote belang van de gewenste fietsverbinding tussen het Don Boscocollege en de F7.
Voor Fietsersbond Gent,
Leen Meheus, Jan Goddemaer, Ruben Van de Velde, Yves De Bruyckere
Fietsbult 