Stel je voor: een aannemer plaatst zijn hoogtewerker midden op de stadsring en blokkeert zo het autoverkeer.
Denkbaar? Nee, ik dacht het niet. Voor fietsverkeer is dit wel mogelijk!! Hoe komt dit?
Zijn er personen, firma’s, ganse diensten die fietsverkeer niet ernstig nemen?
Zij die het goed voor hebben met het fietsverkeer, veel sterkte toegewenst.
Hoofdfietsas
Dat de fietsers wel langs kunnen via de werfzone(!) doet niet ter zake. Er is een goede route uitgewerkt met de nodige aanduidingen en signalisatie,en die moet iedereen respecteren.
Gent heeft een nukkige, zeg maar moeilijke geografische structuur.
Schelde en Leie kronkelen en meanderen er naar elkaar toe, om daarna samen koers te zetten naar de zee.
Rond die rivierenchoreografie zit een grillig gegroeid straten-patchwork, waarbij smalle pré-twintigste eeuwse straatjes doorsneden worden met na-oorlogs bommenwerper-breed mijn-auto-is-mijn-vrijheid-geweld.
Sommige lanen zijn geschikt om tankkolonnes te laten passeren.
Andere kunnen gebruikt worden als startbaan voor straaljagers.
Van geen wonder dat de wondere wereld der bouwondernemers er XXL-betonmolens door stuurt.
Daar is niks mis mee, behalve als de ruimte schaars is.
Ik kan me niet inbeelden dat dergelijke mastodonten het Patershol in gestuurd worden.
De L-versies rijden ook nog rond.
Het rendement is te vaak belangrijker dan de veiligheid van passanten: 22jan16, Sint-Denijslaan
Iedereen kan zich vergissen, maar een verantwoordelijke aannemer zet hier toezicht naast:
22jan16, Sint-Denijslaan
Aan de bruggenwerf op de Brusselsepoort was er een efficiëntere blokkade.
Voetgangers en fietsers konden totaal niet door, en zochten elders een weg naar de tijdelijke bruggen:
Vechten tegen betonmolens heeft geen zin.
Maar een paar keer luid “Hallo!” brullen kan helpen om een doorgang te krijgen.
En: in tijden van gsm’s kan de levering van beton op zo’n werf (met een beperkte oppervlakte) probleemloos op afroep georganiseerd worden.
De werfcamionet elders parkeren kan ook helpen.
Bij het achteruitrijden van zo’n mastodonten tussen de voetgangers- en fietsstroom is degelijk werftoezicht sowieso nodig.
Of is het wachten op… ?
Wanneer we ons op de openbare weg begeven hebben we meestal weinig keuze over wat we zullen tegenkomen.
Gelukkig gaat het meestal goed.
Af en toe echter komen we een put in de weg, een onaangekondigde werf, een tak op het fietspad of een ander opstakel tegen.
23 december 2013.
Ik rijd ’s avonds via de Scheldedijk (linkeroever) van Gent richting Melle.
Dit is een mooie en rustige route waarbij je grotendeels vlak langs de Zeeschelde fietst.
Vanaf het einde van de Nijverheidskaai in Gentbrugge is het pad grotendeels autovrij.
Direct na Heusdenbrug loopt het pad langs een prachtig overstromingsgebied.
Hierna sla ik linksaf, van de Scheldedijk naar beneden.
Aan de voet van de dijk ligt een grindpad wat zo’n 50 meter doorloopt en zo de Scheldedijk verbindt met de Kruisdreef.
Diezelfde dag heb ik ’s ochtends het pad nog in de andere richting gebruikt.
Rekening houdend met enkele kleine plassen was dit pad goed berijdbaar.
Gedurende de dag is deze situatie echter enigszins veranderd.
De noeste arbeid van een aannemer, aangesteld om de populieren die het pad omzoomden te rooien, hebben dit pad omgetoverd tot een modderpoel bezaaid met snoeihout en boomstammen.
Verbinding Kruisdreef – Scheldedijk, Heusden, 23 Dec 2013 20:02
Dit alles zonder enige aankondiging noch bewegwijzering.
Géén verantwoordelijke voor ontbrekende signalisatie.
Dit filmpje toont hoe een fietser dit ervaart: Te voet door takkenberg
Om een beter zicht te krijgen op de situatie fiets ik de volgende middag nogmaals via dezelfde route naar huis.
Wat er ’s avonds in het donker soms als een ondoordringbare woestenij uit ziet, kan er de volgende dag bij daglicht en dankzij een halve dag opruimen toch alweer heel anders uit zien.
Wat vooral opvalt is het onvermogen om het (fiets)pad op te ruimen.
De (auto)rijweg is netjes.
Verbinding Kruisdreef – Scheldedijk, Heusden, 24 Dec 2013 13:55
Na melding via het meldpunt fietspaden en een rechtstreekse mail naar de dienst mobiliteit en openbare werken van Destelbergen blijft het even stil.
Op 24 december gaan de werken verder.
Het pad is door de zware machines en vallende takken en bomen overdag gevaarlijk terrein.
Wanneer de werkmensen zich terugtrekken is het pad enkel nog maar toegankelijk voor mountainbikes.
Tussen Kerst en Nieuw werkt niemand, vooral de gemeentediensten en deze aannemer.
Ervan uitgaande dat ook niemand werkt in deze periode, werd het niet nodig gevonden om dit stuk openbare weg op een ‘ordentelijke’ manier achter te laten.
Op 6 januari komen de gemeentediensten terug uit verlof, waardoor ik ook een antwoord krijg op mijn vragen.
De gemeente was niet op de hoogte van de werken
Een eerdere stedenbouwkundige aanvraag tot verharding is reeds geweigerd
De gemeente zal trachten binnen de budgettaire middelen, ruimtelijke context en technische mogelijkheden zo vlug mogelijk een concrete oplossing uit te werken
Doordat de doorgang niet gewaarborgd was had ik besloten andere routes te gebruiken.
Dit pad had een ideale omleiding geweest gedurende deze en komende maanden, omdat de parallelstraat hiervan (de Wellingstraat) een werfzone was/is wegens rioleringswerken.
Op 15 januari waag ik nog een poging: nog steeds een no-go zone.
Verbinding Kruisdreef – Scheldedijk, Heusden, 15 Jan 2014 07:54
Op 16 januari echter ontvang ik een finale mail van de gemeente.
De uiteindelijke conclusie:
De aannemer werd aangesproken door de gemeente.
De aannemer heeft het pad ontruimd van takken en klein snoeihout.
Waterwegen en Zeekanaal is op de hoogte gesteld van enkele paaltjes die omver gereden waren. Waterwegen en Zeekanaal heeft dit binnen de 2 dagen na de melding vervangen!
Het pad is enigszins geëffend, maar niet verstevigd.
Hierna leg ik er me bij neer: bij nat weer zou het modderig blijven, maar bij droog weer was het perfect begaanbaar.
Een mens kan niet meer verwachten toch?
Dat was echter buiten de volhardendheid van de gemeentediensten gerekend.
Sinds kort is het pad vernieuwd.
Een behoorlijk verstevigde ondergrond met een bovenlaag van fijner grind.
Geen putten en geen modder meer.
Het rijdt vlot en wat mij betreft een meer dan prima oplossing.
Het pad is meteen ook ontoegankelijk gemaakt voor auto’s, wat ervoor zal zorgen dat dit nog lang zo zal blijven.
Als kers op de taart is de doorgang van de Veerdreef naar de Scheldedijk aangepast.
Door het verplaatsen van het middelste obstakel kan een fietser nu de Scheldedijk oprijden zonder gebruik te hoeven maken van het olifantenpaadje.
Minder-hinderbeleid is een modewoord.
Het genereert vast en zeker een aantal boeiende vergaderingen. Minder hinder.
Het ontlokt op tv mooie oneliners.
Over ivoren torens en zo. Ginder minder hinder.
En het doet mensen geloven dat het beleid wegenwerken met minder hinder kan realiseren.
En dat klopt.
Het is mogelijk.
Het vraagt vooral zorg. Zorg.
Waarom zien we er dan zo weinig van?
Of telt de te vaak gebruikte omgekeerde logica dat het zonder minder-hinderbeleid pas ècht een ramp zou zijn?
Hoor ik daar de mixer de eieren klutsen voor een omelet, of wordt het een paardenoogkruispunt?
Minder-hinder is vooral een kwestie van gezond verstand en helder communiceren… met de bewoners, maar nog meer met de aannemers.
Controle is een vorm van communicatie.
Ik mis heldere regelgeving voor de aannemers en voor de signalisatiebedrijven.
Sommigen onder u plaatsen al een link naar de regelgeving in Amsterdam, de ZWIA.
Jawel hoor, aannemers moeten zeker hun werk kunnen doen.
Maar zoals JanG maandag hier treffend schreef: “Tiens, hoort die gegarandeerde doorgang ook niet bij dat werk?”
Zoals in Amsterdam.
Een wegenwerf in een stad-groot of klein- is ruwweg identiek aan een verbouwing van een huis waar de eigenaars op de werf blijven wonen.
Elke avond opruimen, of het wordt een stal.
Vergeleken met een nieuwbouw geeft dat de aannemer extra werk, en moet in de offerte zitten.
Maar kijk eens naar een nieuwbouw.
Ook een nieuwbouwwerf wordt -door professionele aannemers- elke avond opgeruimd.
Voor hun eigen veiligheid.
Basiskennis werfbeheer is dat.
Opruimen hoort.
De dagelijkse passage van een veegwagen rond de werf Gent Sint-Pieters houdt de Sint-Denijslaan leefbaar voor voetgangers, fietsers en bewoners.
Zonder veegwagen kreeg je identieke toestanden zoals deze op de Heerweg Noord: 25jan14, 16u09, Heerweg Noord
Vergeleken met woningbouw hebben wegenwerven één extra attractie: de signalisatie.
Het maakt het spannend.
Tenzij je op weg bent naar het UZ: 25jan14, 16u15, Heerweg Noord
Als automobilist komende van de R4 zou ik me hier te pletter vloeken. (of staan er duidelijke borden op de R4?)
De pijlen geven aan dat je langs links naar Gent en het UZ kan rijden.
Het verbodsbord en het bord “onderbroken weg” verklaren het tegendeel. 25jan14, 16u10, Heerweg Noord
In Belgie kan je als automobilist soms door, soms niet.
Hierdoor is de traditie om “het te proberen” diep geworteld.
Toen ik er stond sloeg meer dan de helft van de auto’s linksaf.
Ook voor fietsers is het gissen.
Meestal kan je door.
Maar afgaande op deze signalisatie weet je het niet.
De bordjes “uitgezonderd fietsers” waren weer uitverkocht.
Ik weet het, dit is de standaardnorm.
De lat ligt laag.
Hoe leg je dat uit aan kinderen of jongeren?
Op avontuur in verkeersbordenland?
Minder-hinder kan simpel zijn.
Even vertalen op aannemersniveau? -laat een werf achter alsof je eigen kinderen er die avond fietsen op weg naar huis.
-zorg voor degelijke signalisatie, zodat ook je vrouw ouders de weg vinden.
-laat genoeg doorgang, zodat je tijdens je verbouwing met de boodschappen binnen kunt terwijl je kinderen met de hond naar buiten spurten.
-veeg ’s avonds je werf proper, of heb je zelf graag dat onverwachts bezoek modder mee naar binnen brengt?
-toon respect voor je omgeving, zodat ze je hetzelfde kunnen lappen.
Op deze werf was er één lichtpuntje van respect.
Richting Zwijnaarde is er voor fietsers een klein hellingetje om vlot op het voetpad te raken: 25jan14, 16u06, Zwijnaardsesteenweg
Het respect was er enkel in die richting.
Wie naar Gent wil moet van het zadel: 25jan14, 16u06, Zwijnaardsesteenweg
Melden helpt meestal.
“Meestal” impliceert “niet altijd”. Melding 118 van 21 februari heeft niks uitgehaald.
De werf aan de R4 Zuid annex de werf Arteveldestadion krijgt week aan week een fietsonvriendelijker karakter.
Simpel gezegd: de aannemers zeggen foert, en de opdrachtgevers laten begaan.
Deadlines gaan voor op veiligheid.
Of is het een mix van onverschilligheid en luiheid?
De enige vraag is: wanneer gebeurt het eerste ongeval.
Men is er precies op voorzien: 10apr13, 16u51, Ottergemsesteenweg Zuid
10apr13, 16u51, Ottergemsesteenweg Zuid
Fietsers die vanuit de R4 Binnenring Zwijnaarde stadinwaarts willen krijgen een basiscursus Russische roulette voorgeschoteld.
De klotesituatie is moeilijk op foto vast te leggen, video ware beter.
Simpel samengevat: de werf stuurt fietsers langs een tweerichtingspad stadinwaarts.
Daarna volgt een smalle zone zonder fietspad of aanduiding waarheen.
Het einddoel, een prima tweerichtingsfietspad richting UZ, is enkel te bereiken mits de basiscursus van hierboven.
Een paar beelden: 10apr13, Ottergemsesteenweg Zuid, 16u51
Verf en verf is twee.
De waterverf van de verfactie van gisteren is al grotendeels weggespoeld door de regen: 26feb13, 18u39, Bijlokehof
26feb13, 18u40, Bijlokehof
Bij werven gebruikt men een geel type verf om een voorlopige verkeerssituatie duidelijk in de verf te zetten(flauw!) duidelijk te maken.
Belgische aannemers zijn hier niet straf in, maar aan de werf van het nieuwe Rijksarchief leek een positief voorbeeld in de maak: 23nov12, 13u52, Bagattenstraat
De realiteit is helaas weer erger dan de fictie.
3 maand na datum is de verf op veel plaatsen “weggespoeld”: 26feb13, 18u44, Bagattenstraat
Gevaarlijker is hoe vrachtwagens deze smalle doorgang schaamteloos benutten als wachtplaats, ook in de ochtendspits 20feb13, 09u00, Bagattenstraat
In tijden van GSM’s en just-in-time-delivery is dit moeilijk te begrijpen. 20feb13, 09u00, Bagattenstraat
Je zal maar eens met je kinderen naar school gaan in de Bagattenstraat.
31okt12, 08u57, Pakhuisstraat Het bordje hangt er.
The final administratietouch. 31okt12, 08u57, Pakhuisstraat
Zullen we goed afspreken?
Geen droge humor over de kwaliteit van de aannemers?
Wat telt: vanaf maandag 5 november kunnen shoppers, uitgaanders, stadsliefhebbers, cinemabezoekers, kortom: u en ik -na meer dan twee jaar nat geduld – fietsen droog stallen.
Afgelopen weekend zag ik deze Engelstalige video (onder het filmpje kan je voor Nederlandstalige ‘dutch’ ondertitels kiezen) over mensen in het bedrijfsleven die zonder budget wel macht hebben om dingen te veranderen. Over hoe je zonder veel geld met eenvoudige dingen toch veel kan veranderen. Over hoe goedkope oplossingen in de bedrijfswereld vaak niet bekeken worden doordat men aan de top denkt dat een goede oplossing ook duur moet zijn.
Wat heeft een Engelstalig filmpje nu met fietsen in Gent te maken? Wel, ik kwam toevallig een mooi voorbeeld tegen van het principe dat Rory Sutherland in zijn video beschrijft, dus dat vond ik wel een fietsbultje waard. Zo had ik meteen een excuus om deze video met jullie te delen. Ik ben er immers van overtuigd dat elk bedrijf en elke overheidsdienst iemand in dienst zou moeten nemen volgens dit principe. Hier gaan we:
Werven veroorzaken vaak hinder voor fietsers. Neem nu een verhoogd fietspad dat wordt opgebroken. Wanneer jouw banden niet optimaal opgepompt zijn (bijna niemand weet immers dat op elke buitenband de optimale bandendruk genoteerd staat), dan riskeer je de befaamde ‘slangenbeet’ wanneer je langzaam af het verhoogde fietspad fietst in plaats van af te stappen. Doordat je binnenband geklemd geraakt tussen de buitenband en de velg krijg je 2 gaatjes en heb je meteen een platte band.
Maar kan het ook anders. Af en toe kom je een aannemer tegen die waarschijnlijk zelf ook regelmatig fietst en die bij de werken rekening houdt met fietsers. Deze foto’s bewijzen dat je, met slechts één minuut extra werk, samen met wat tegels die je net hebt uitgebroken, al een grote verbetering kan maken.
Verenigde-Natieslaan, 18-06-2012, 17u50
(We negeren even het zware onweer van die ochtend waardoor de afsluiting omver gewaaid is)
Verenigde-Natieslaan, 18-06-2012, 17u50
Zo goedkoop en gemakkelijk is het dus om als aannemer rekening te houden met fietsers.
We kunnen enkel maar hopen dat vele andere aannemers dit voorbeeld volgen.
Aannemers en de wegcode, da’s geen makkelijke combinatie.
We kijken even ov er de gemeentegrens heen. Deze keer is de plaats van gebeuren de aansluiting van de Fraterstraat met de Hundelgemsesteenweg in Merelbeke. Komende van Merelbeke centrum, vind je daar aan het begin van het fietspad deze situatie:
Fraterstraat, Merelbeke
Je hebt er het raden naar wat dit zou kunnen betekenen. Ik vermoed: “als je tussen het bord en het paaltje door kunt, dan mag je verder” ?
Dat moet je vooral proberen. De aannemer zorgde een eindje verder voor een flinke mobiele hindernis.
Enkele fietsers stapten af en balanceerden over de buizen. Een jonge moeder met een kleuter achterop de fiets zag dat niet zitten, want veel te gevaarlijk. Een andere fietser meldde “meneer, dit was hier het hele voorbije weekend ook al zo !”.
Verbazingwekkend.
Echt verbazingwekkend hoe een aannemer in staat is om zo’n centraal bouwvolume per week één verdieping te doen klimmen. 04mei12, 23u12, Lovelingwerf Aannemers kunnen veel.
Doorwerken op zaterdag.
Doorwerken tot middernacht.
Arbeiders uit alle landen van Europa laten samenwerken.
Knap.
Daar is een reden voor.
Er zit een boeteclausule op de opleveringsdatum.
De Vlaamse Gemeenschap laat niet met zich sollen.
Even verbazingwekkend hoe zo’n aannemer niet in staat is een relatief kleine inname van de openbare weg fietsvriendelijk/stationsvriendelijk te maken.
Na de melding van donderdag landden er vrijdagavond twee stukjes ducktape op het verbodsbord, en dat was het.
Hout en bouwvakkers zat, maar de gevaarlijke boordsteen kreeg nog geen hellingetje.
Zou er hier een (boete)clausule over zijn?
Of wachten op een ongeval? 04mei12, 23u11, Koningin Fabiolalaan
Toch verbazingwekkend hoe de vele overheden laten begaan.
Ik meld.
Jij meldt.
U meldt.
Wij melden.
Zij melden.
En dat is het dan.
Verantwoordelijkheid?
Wie?
Iemand?
Nog 2 details.
Het gele voetpad is even breed als het pad.
Voetgangers en fietsers: 1 corridor.
04mei12, 23u10, Koningin Fabiolalaan
Het bord dat fietsers wil motiveren tot een ommetje Timichegtunnel kreeg een verborgen bestaan: 04mei12, 23u10, Koningin Fabiolalaan
Allemaal zéér doordacht.
Een aannemer kwam afgelopen week een vloer vervangen in onze traphal.
Elke avond werd de werf opgeruimd, want ons leven ging verder.
Dat was niet kraaknet, dat deden we vandaag zelf.
En er lag een klein laagje houtstof all over.
Een werf is een werf.
Maar het bleef perfect leefbaar.
Hoe zouden de aannemers het fietspad/jaagpad langs de Schelde richting Oudenaarde bij de start van een verlengd lenteweekend achterlaten?
Deze morgen met verbazing toegekeken hoe op het kruispunt Kortrijksesteenweg een vrachtwagen met asfalt zo goed als zonder begeleiding achterwaarts tussen het verkeer kronkelde. 15nov11, 08u48, Kortrijksesteenweg Arme vrachtwagenchauffeur die nonstop auto’s, voetgangers en fietsers moest inschatten/ontwijken.
Het lijkt logisch dat alle verkeer eventjes wacht, maar niet iedereen is geduldig of kent de draaicirkel van een vrachtwagen.
Aannemers benaderen een hels kruispunt in de ochtendspits nog steeds met dezelfde attitude als een verkaveling tijdens de daluren.
Vervolgens luid geroepen op de auto die vanuit zijn parkeerplaats achterwaarts de Elisabethlaan opdraaide.
De arme ziel zag door de camionet ernaast niks.
Door die camionet zag ook ik hem laat vlak voor m’n neus zag opduiken.
mijn reflexen zijn gelukkig ok.
Blame de ontwerper van deze dodenval, this foolish compromise voor de middenstand, en de overheden die dit plan goedkeurden.
Het is wachten de val sluit.
Maar aan het station was er een blijde verrassing: 15nov11, 08u53, Koningin Maria-Hendrikaplein Vanavond eens kijken wat het effect van de TL’s is.
Ik vermoed dat dit ok is.
04mei11, 08u27, Voskenslaan
De man in grijs komt net de aannemer vragen om zich te verplaatsen.
Het uurtje daarvoor was het voor voetgangers en fietsers iets minder “cool”. 04mei11, 08u11, Voskenslaan
04mei11, 08u11, Voskenslaan
Elk werk moet gebeuren, maar aannemers trekken zich uit eigen beweging niks aan van spitsuren.
Ook niet rond een druk station.
De afgelopen jaren zag ik in mijn straat veel daken vernieuwen.
Je leert er iets mee over “de mens”.
Het gaat er nooit stofloos aan toe, dat kan ook niet.
Maar toch.
Sommige dakwerkers tonen hun intelligentie: ze werken veilig, snel en met een minimum aan hinder.
De middelen van de 21e eeuw worden ingezet: een hoogtewerker, een stelling, kleine puincontainers, of een “hangbuis” naar een afgedekte container, een apart looppad met signalisatie voor voetgangers…
Er is hinder, maar beperkt.
Kortom: ze zijn georganiseerd.
Anderen tonen hun cowboymentaliteit: puin wordt naar beneden gegooid, stof is voor de vogelkes, plassen doe je en plein public vanop de dakrand, een ladderlift blijft zonder signalisatie of knipperlicht op de weg achter… . Hinder?
Signalisatie?
Veiligheid?
Wa zegde?
Er zijn er van soorten.
Diezelfde wet telt voor aannemers van wegenbouw, ook op de werf project Gent Sint-Pieters.
Vorige week was een metalen deksel op een fietsroute gebogen onder het gewicht van een bus of vrachtwagen:05apr11, 14u36, Voskenslaan
Eén telefoontje naar het Infopunt, en ’s anderendaags was de plaat hersteld.
Thumbs up!
Het fietspad aan het nieuwe busstation zat maandenlang in het donker.
In de nieuwe werffase op de Sint-Denijslaan is er snel voor licht gezorgd: 29maa11, 09u35, Sint-Denijslaan
Simpele werf-TL-lampen, meer moet dat niet zijn.
Thumbs up!
De aannemer van de Fabiolalaan mag een extra werfje doen, een aanpassing van een busperron.
Zo’n extras brengen op.
Maar dat levert geen extra zorg op: alweer géén signalisatie voor voetgangers en fietsers die naam waardig, alweer stof met hopen, alsof ze nog niet weten dat je ook kan slijpen met stofafzuiging of zagen met waterspoeling. 12apr11, 08u44, Koningin Fabiolalaan
12apr11, 08u45, Koningin Fabiolalaan
De heren bouwvakkers slikken graag stof: “ge moe van iets duud”.
Maar dat men op zo’n werf fietsers en voetgangers alwéér tussen de trams jaagt… thumbs down. 12apr11, 08u44, Koningin FabiolalaanDe timing (Paasvakantie, dus minder kinderen/jongeren onderweg) is ok.
Verderop in de fototunnel is men met een hoogtewerker in de weer om 4 meter hoog te geraken: 12apr11, 08u46, Fototunnel
Deze namiddag belde mijn teerbeminde me op mijn werk.
Vlak voor ons huis was een meisje op haar fiets aangereden.
Bloed op het asfalt.
Emotie door de telefoon.
Vlak voor onze deur ligt een asverschuiving.
In het huis naast ons is een aannemer aan het werk.
Reeds maanden werken ze zonder signalisatie, met fout geparkeerde camionettes, betonmolens en containers.
Alle ingrediënten voor een risicovolle situatie zijn aanwezig.
Zijn zij de oorzaak van het ongeval?
Ik weet het niet.
Ik zie dat ze passen in deze “aannemersmentaliteit”:
21maa11, 08u34, Charles de Kerchovelaan21maa11, 08u34, Charles de Kerchovelaan
Veilig kan je dit niet noemen.
“Fietsers: trek uw plan.”
Dagelijks word dit getolereerd.
Volgens sommigen uit gemakzucht.
Volgens sommigen omwille van autodoorstroming.