De twee overwegen voor alle verkeer over de spoorlijn 204 naar Zelzate werden afgesloten en vervangen door één nieuwe fietsoverweg; het autoverkeer schuift op en behoudt de bestaande spoorovergang op de Singel en de tunnel onder de spoorlijnen. De nieuwe voorlopige situatie voor fietsers ziet er op kaart zo uit:
Komende uit de Hogeweg steken fietsers richting Zelzate, Muide en haven in de bocht de Motorstraat over naar een nieuw verhard pad richting de fietsoverweg. (Dit is meteen de zwakste schakel in deze tijdelijke route. Het is er ook donker.)
Het eerste deel is qua verharding provisoir, maar voelt best oké aan; wellicht wordt de oversteek van de Motorstraat in een volgende fase verschoven. Hiervoor zien we al een eerste aanzet:
Vanuit de Motorstraat wordt de oversteek over de voormalige bypass een stuk langer:
en langs daar afslaan richting de Singel is niet meer toegestaan. Fietsers die die kant op moeten, rijden verder naar de nieuwe fietsoverweg en volgen de pijlen richting Zelzate. Deze rotte oversteek van de Singel is daarmee voltooid verleden tijd.
De overweg zelf is veel vlakker dan de vorige en ziet er veel duurzamer uit. Het lijkt erop dat er aan de oostkant nog een laag asfalt moet bijkomen, maar de overgang is netjes uitgevoerd.
Oostkant overweg
Westkant overweg
De nieuwe overweg sluit rechtstreeks aan op de bestaande onbewaakte overweg en het fietspad richting Vliegtuiglaan en Muide.
Fietsers naar Zelzate worden naar een nieuw voorlopig pad langs de noordzijde van de spoorlijn 204 geleid, dat aansluit op de huidige oversteekplaats over de Singel.
Vanuit de Singel is dit pad eveneens vlot te vinden:
Ook dit pad is niet definitief. Aan de oostzijde van de nieuwe fietsoverweg zien we al iets dat een aanzet kan zijn voor een tweerichtingsfietspad langs de zuidzijde van de spoorweg.
Al met al is dit een grote en voorlopige verbetering, een voorsmaakje van de grotere wegenwerf. We kijken uit naar de volgende fase (gepland vanaf april 2021), waarbij veilige fietsoversteekplaatsen van de Motorstraat en van de Singel beloofd zijn. (Intussen blijven we nog steeds dromen dat er op de lange termijn een fietsbrug komt tussen de Hogeweg en de Vliegtuiglaan.) De huidige werven zijn in opdracht van Infrabel in samenspraak met AWV en North Sea Port. TUC RAIL, een dochteronderneming van Infrabel, trekt het geheel.
Er zijn in deze buurt nog verschillende wegenwerven op komst: de Lourdesstraat wordt eindelijk aangepakt; het fietspad langsheen de R4 richting Volvo gaat een poos dicht omwille van de aanleg van een superrotonde aan Euro-Silo. Het is de bedoeling dat al deze werven op elkaar afgestemd worden, met omleidingsroutes voor fietsers. De gezamenlijke communicatie loopt via BOOST – bereikbaar Oostakker, waar je kan inschrijven op de nieuwsbrief. We houden de vinger aan de pols.
Het valt op: er zijn weer veel straatlantaarns stuk. Als brave burger probeer ik dat te melden. Maar de systemen om dat te doen worden er niet beter op. Een melding aan Fluvius via mijn smartphone eindigt met een onduidelijke identificatietool. Op mijn computer lukt het niet direct. Maar eureka! Op de laptop van mijn teerbeminde werkt de website simpel als bonjour. Het zal wel aan mij liggen zeker? (dat klopt, leerde ik deze morgen: ik moest het verstand hebben om het ingevulde invulvak eerst leeg te maken, en dan pas loos te gaan).
Fluvius probeert je op haar meldpunt “Storing straatverlichting” te leren dat er ook lantaarnpalen van AWV zijn, en dat je die kan melden via het Meldpunt wegen. Dat meldpunt is “anders” geworden, anders dan voorheen. Misschien is de vorm beter dan voorheen, we zullen zien naar het resultaat. De invulvelden zijn verdwenen. Je kan aanvinken, en daaronder een tekst schrijven. Klaar. Er is geen aparte knop om defecte straatlantaarns te melden. Schrijf je eigen novelle, zoiets. Ik deed het woensdagavond laat zo:
Het prompte antwoord per mail is eerder… hoe zal ik het zeggen… lichtjes ontmoedigend.
“Door het grote aantal vragen kan het tijdelijk langer duren voor u een antwoord krijgt.” Zou dat het standaardantwoord zijn? Zijn ze onderbemand? Of zitten ze er met een corona-uitbraak? Ik hoop op het eerste, ook al is dat dus lichtjes ontmoedigend.
Ik vraag me af: zou ik als Gentenaar die hogere Vlaamse systemen niet beter laten voor wat ze zijn, en àlles wat met Gent te maken heeft melden via Gent Info? Ik weet het niet. Laat me nog even afwachten.
17dec20, Vliegtuiglaan
17dec20, Vliegtuiglaan
Nu, wat telt is dat het probleem opgelost geraakt. Ik weet wel: een kapotte lamp is niet echt een probleem. De situatie aan Darsen is dat eerder wel. Zouden die aannemers dat prettig vinden, zo in het halve duister werken? Zouden zij of Infrabel dat zelf reeds gemeld hebben? Wat met de vele politie die daar passeert, zouden zij het gemeld hebben? Weten ze uberhaupt hoe ze dat best melden?
17dec20, singel – Hogeweg – Motorstraat
17dec20, singel – Hogeweg – Motorstraat
Deze donderdagmorgen werd ik wakker om half 6, en kon niet meer slapen. Dat gebeurt me zo eens om de vier maanden. Dat is hèt moment om de nachtraaf die ik ben éénmalig te luchten als ochtendmus. De fiets op dus! Naar Darsen. En helaas: ik had me op woensdagavond niet vergist. In de zone rondom de autotunnel (kant Muide én kant Oostakker) geraakte ik ergens tussen de 20 en de 30 defecte straatlampen de tel kwijt. Soms in defecte kuddetjes, soms als eenzame gedoofde tussen brandende collega’s. Maar helaas op cruciale plaatsen, zoals het kruispunt Motorstraat – Hogeweg.
17dec20, Hogeweg
17dec20, Hogeweg
En dan heb ik het nog niet over de lantaarpalen die omwille van de rioleringswerf op de Vliegtuiglaan verdwenen zijn. (ik dacht te zien dat een firma deze morgen begon met de voorbereiding van het herplaatsen). Conclusie: zie je een kapotte lantaarnpaal, probeer het dan te melden. Als fietser heb je daar belang bij. De tijd dat passerende ambtenaren het aan hun collega’s doorgeven is – naar ik vrees- voorbij.
Oh, wat zullen velen blij zijn als de Infrabelwerf achter de rug is, en alle lichten branden zoals het hoort. De ochtendspits is er in die halve duisternis een huiveringwekkende choreografie van rakelings afgewende catastrofes. (citaat van ik ben vergeten wie). Zoals mijn teerbeminde samenvat: “goed dat er geen accidenten gebeuren”.
Oh ja, ken je de meefietslijn? Deze duistere zone tussen Muide en Oostakker is de ideale plek om zo’n initiatief op te starten. Wie hier alleen in het donker durft passeren is moedig, of heeft snelle benen.
Wie kent de Darsen nog ? Toen ik in deze stad aanspoelde was deze locatie het einde van de Gentse bewoonde wereld. Aan Darsen eindigde de verst rijdende stadsbuslijn van de MIVG (de Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Gent). Achter deze terminus begon de Gentse Zeehaven, en het rijk van de MIVB NMVB, alias de Buurtspoorwegen. Blauwe stadsbussen versus oranje buitengebiedbussen.
Darsen was de verzamelnaam voor de drie zijdokken van het Grootdok. Die dokken werden gegraven tijdens de eerste wereldoorlog. (Wie corrigeert me?) De bushalte van de MIVG was ongeveer waar de tunnel van de John Kennedylaan onder de spoorlijnen dook. Ik nam steeds die bus, om van vanuit de eindhalte naar Zelzate te liften. Of ik zette er mijn fietsje op slot. Op een druilerige herfstdag stond daar nog een man te liften. Concurrentie! Het was de broeder directeur van de school waar ik humaniora liep. Hij was deels blind, en liftte blijkbaar altijd naar zijn moeder in Zeeuws-Vlaanderen. Pas toen begreep ik waar hij zijn bijnaam, de Kees, vandaan haalde. Het werd een bijzondere liftbeurt: met hem erbij ging het vlotter dan anders.
Dat was eind jaren 70. Lang geleden dus, en ondertussen kent misschien nog 20% van de Gentse bewoners de naam Darsen. Misschien. Dat is niet erg, want het is één van de meest desolate, verwaarloosde plekken van Gent.
27nov20, Hogeweg
Het is een spaghetti van spoorlijnen, wegen en havendokken, en daar stappen en fietsen ook nog mensen doorheen. Steeds meer.
Darsen is dus al jaren een verwaarloosd rommeltje. Niet alleen qua weginfrastructuur, maar ook qua ladingverlies van vrachtwagens. De bochten worden er zéér uitbundig genomen. Wie kippen heeft, en in zijn fietszakken stoffer en blik meeneemt kan er vaak een slag slaan:
06nov20, Motorstraat
Zoals je op onderstaande kaart kan zien is Darsen dè fietspoort naar de haven, en voor velen ook naar Oostakker:
c OpenStreetMap
Die “poortvorming” komt door de N424 Kennedylaan-Vliegtuiglaan èn door de vele treinsporen vanuit het nabijgelegen rangeerstation Gent Zeehaven. De spoorlijn Gent-Antwerpen neemt aan Darsen een circuswaardige bocht van 100 graden. De lijn Eeklo-Ronse doet hetzelfde kunstje naar links. De dubbele goederenspoorlijn naar ArcelorMittal wacht er geduldig op zijn promotie tot passagierslijn Gent-Terneuzen. En het enkele goederenspoor naar de Farmanstraat en bijhorende havendokken kreeg recent een opkuisbeurtje:
05okt20, Henri Farmanstraat
05okt20, Henri Farmanstraat
05okt20, Hogeweg
05okt20, Henri Farmanstraat
Dit werfje was de opmaat voor een grote kuis van deze onoverzichtelijke en gevaarlijke verkeersknoop.
06nov20, Henri Farmanstraat
U ziet het goed. Het kruispunt Farmanstraat / Singel / Hogeweg is geknipt voor auto’s en vrachtwagens. Fietsers en voetgangers kunnen wèl nog door.
06nov20, kruispunt Henri Farmanstraat / Singel / Hogeweg
26nov20, Henri Farmanstraat
Zou het fietspad hier nog doorgetrokken worden?
02dec20, Henri Farmanstraat
Niet iedereen is prompt akkoord met deze ingreep:
24nov20, Hogeweg / Henri Farmanstraat
24nov20, Hogeweg / Henri Farmanstraat
26nov20, Hogeweg / Henri Farmanstraat
02dec20, kruispunt Henri Farmanstraat / Singel / Hogeweg
Ik heb mededogen met deze “vluchters”. De aanslepende rioleringswerf Vliegtuiglaan was en is voor àlle mensen onderweg -ook fietsers- een geseling. Maar van zodra de asfalteringswerken op de Vliegtuiglaan rond zijn mag het mededogen verdwijnen.
Vanaf nu zijn voor dit havendeel de Singel (richting oosten en noorden) en Zuiddokweg (richting zuiden en westen) de hoofdassen. U begrijpt zodadelijk wat de logica erachter is. Onderstaande foto met overzicht plukte ik van deze werfinformatiepagina van Infrabel.
c Infrabel
De fotomontage toont niet alles. Ze toont de autofilter aan de Henri Farmanstraat niet, en ook niet hoe de fietsstromen vanuit het noorden ingepland werden. Al deze aanpassingen zijn een poging van Infrabel om incidenten rondom de overwegen te verminderen. Dat is nodig. Alle weggebruikers van Hogeweg, Motorstraat, Farmanstraat en Singel krijgen om de haverklap de gelegenheid om 4 à 6 minuten lang de krant of hun smartphone te lezen, want de passerende goederentreinen zijn logge beesten. In (zwaar) geladen toestand hebben deze treinen een lange remafstand. Het zijn adepten van de vroegere Gentse hoofdbibliothekaris Johan Daisne z’n bestseller De Trein Der Traagheid. Dat boek was op mijn humaniora verplichte lectuur. En terecht.
26nov20, Hogeweg vanuit Vliegtuiglaan
Voor fietsers is het wachten vaak dubbel klote. In sommige weersomstandigheden is 5 minuten stilstaan hetzelfde als afkoelen / verkleumen, alias de start van een verkoudheid.
26nov20, Singel
Tot voor een paar jaar werden deze spoorweglichten geregeld vanop het Seinhuis Gent-Zeehaven op het rangeerterrein. “De blok erop”, en pas daarna trok de trein zich langzaam in gang. Tegenwoordig zou dat volautomatisch verlopen, maar de ingenieurs van Infrabel nemen om veiligheidsredenen liever flink wat tijdsmarge. Dat is te begrijpen. Al vraagt de nieuwsgierigaard in mij zich af: zou dat in het buitenland krek identiek verlopen? En zouden ze in het buitenland zo’n trage, lange treinen doorheen een massa voetgangers, fietsers, schoolbussen, automobilisten en vrachtwagens loodsen tijdens de spitsuren? Of zouden ze dat anders plannen, rekening houdend met “maatschappelijke noden”?
Maar goed, dat wachten aan deze overwegen wordt een klein beetje verleden tijd. Of eerder: het wordt qua wachtlocatie verschoven. Het belangrijkste voordeel voor fietsers: de traffiek tussen Oostakker en Muide wordt een beetje veiliger. Het conflict met de aanstormende vrachtwagens uit de Farmanstraat verdwijnt. Ik kan niet inschatten wat het elders teweeg zal brengen, dat hangt af van hoe die oversteekplaatsen beveiligd worden.
10 jaar geleden wilde wegbeheerder AWZ zijn verantwoordelijkheid nemen, en deze zotte knoop opkuisen. Maar de NMBS (of was het toen al Infrabel?) wilde niet. Nu wil Infrabel duidelijk wèl. Ze zijn deze week al begonnen:
02dec20, Singel
02dec20, Singel
02dec20, Singel
De spoorovergang (rechts van dit fietspad in aanleg) verdwijnt volledig. Op de luchtfoto van Infrabel zie je hoe het auto- en vrachtverkeer geleid wordt. Fietsverkeer vanuit het noorden zal een de Singel moeten afslaan, de overweg dwarsen, en dan linksaf het nieuwe fietspad opgaan. Ik ben nieuwsgierig naar hoe de fietsveiligheid van die (toekomstige) fietsoversteekplaats (met intens vrachtwagenverkeer) georganiseerd wordt. Idem voor het kruispunt Zuiddokweg / Vliegtuiglaan. Daar werd in de herfst van 2019 een bejaarde fietser door een vrachtwagen van het fietspad gemaaid.
Op internet kan je zien dat er voor dit gebied studiewerk bezig is, kijk hier. Dat geeft hoop op een veilige, fietsvriendelijke havenpoort. Dat lijkt moeilijk, maar niet onmogelijk. Het kàn, zonder gemorste spaghetti.
Wie in de haven wil werken heeft een auto nodig. Enkel zo geraak je er heelhuids.
Dat is de stelling die de wegeninfrastructuur van en naar de Gentse haven uitstraalt.
Ergens in de jaren 80 groef het Vlaamse Gewest een autotunnel onder het goederenspoor tussen het rangeerstation en de haven.
Auto’s stonden er vaak in de file voor alwéér een lange goederentrein.
Een tunnel was “de oplossing”.
Het werd een megatunnel.
Volgens de plannen van de jaren 70/80 zou de de tunnel overgaan in een een viaduct over de spoorlijn Gent-Eeklo, om vervolgens via een flyover aan te komen op Dok-Zuid.
Een B401 vanuit de haven, zoiets.
Na de aanleg van de brede, dure tunnel viel het project stil wegens geldgebrek.
De fundering voor het viaduct over de spoorlijn ligt er “te liggen”.
Gelukkig maar.
Het is zo’n relict uit de jaren dat bij wegeninfrastructuurwerken exclusief aan autoverkeer gedacht werd.
De tijdsgeest, quoi?
Of was het: de automoloch versus de spoormoloch?
De tunnel was een autoproject pur sang.
Fietsers en voetgangers werden straal genegeerd.
Die hoorden niet / niet / niet in de haven te komen.
Openbaar vervoer eigenlijk ook niet.
Anno 2017 swingen ook in de haven de files de pan uit, en weten we beter.
Dat goederenspoor boven de tunnel is het spoor waar -als de verzamelde politici doorzetten- hopelijk ooit een personenspoorlijn naar Terneuzen komt:
01nov17, Darsen
01nov17, Darsen
Zo komt de tunnel misschien ooit ècht van pas.
Dit is het huidige kluwen van auto- water- en spoorwegen rondom de tunnel:
De plek heeft een naam: de Darsen.
Op dit plan van de haven zie je klaar en duidelijk hoe belangrijk dit knooppunt is.
Darsen is de ultieme, extreme stadsmuur. Wie in de haven wil werken heeft een auto nodig. Enkel zo geraak je er heelhuids.
Méér dan de helft van de Gentenaars die van of naar de haven wil fietsen moet voorbij dit knooppunt.
Wondelgem. Mariakerke. Drongen. Muide. Meulestede. Een flink deel van het centrum. …
In de vorige bestuursperiode had AWV ambitie om dit knooppunt uit te zuiveren voor àlle verkeer, maar de NMBS/Infrabel speeldde dwarsligger.
Een thuismatch.
De vroegere weg ligt er nog bij als relict: 01nov17, Darsen Wie in de haven wil werken heeft een auto nodig. Enkel zo geraak je er heelhuids.
Uiteindelijk kregen fietsers deze restfractie.
Degelijke directe fietspaden ontbreken:01nov17, Darsen
De oude weg, en dus het fietspad richting Muide, verzakt: 01nov17, Darsen
Met deze spoorwegovergangen zonder slalomparcours waren we een paar jaar geleden al blij als een kind: 01nov17, Darsen
01nov17, Darsen
01nov17, Darsen
Enkel de flank Gentbrugge, Sint-Amandsberg en Oostakker kreeg eind 2013 een aanzet tot een 21e eeuwse oplossing: een fietsbrug over de John F kennedylaan.
De evolutie om de Haven fietsvriendelijk te maken verloopt aan een slakkengang. 01nov17, Farmanstraat
01nov17, Darsen
De evolutie om vanuit de woonstad fietsroutes tot aan de poorten van de Haven, de handenarbeidsstad, te krijgen evenzeer.
Daar zit Aquafin, die andere moloch, voor iets tussen.
Vaak kan er pas aan wegenis gewerkt worden als éérst Aquafin “gepasseerd is”.
Iedereen weet dat Aquafin vaak gaat voor de dure, trage betonoplossingen.
Ik heb overd iebetonoplossingen geen mening, behalve dat ik merk dat hun agenda vaak verlammend werkt.
Het zou me boeien om te weten waar in Gent Aquafin nog “aan zet is”.
Met andere woorden: waar zij vanuit Aartselaar in Gent de mobiliteitsagenda bepalen of blokkeren.
Aquafin is nu al jaren aan het graven rondom Darsen.
Het zijn het soort werven waar het woord “fietsvriendelijkheid” onbekend is.
Momenteel zijn ze aan de slag rondom de Veenakkerstraat en de Noordveenakkerstraat.
Daar wordt een rietgracht gesaneerd. 01nov17, Noordveenakkerstraat
Dat is nog even “uitzweten”.
Bovenop de Aquafinput onder de Hogeweg groeit voor fietsers iets hoopvols:
01nov17, Hogeweg / Noordveenakkerstraat
01nov17, Hogeweg
01nov17, Hogeweg
01nov17, Hogeweg
Van hieruit komt langsheen de volkstuintjes een fietsas tot aan de Veenakkerstraat.
Knocking on the Haven’s door? 01nov17, Hogeweg / Farmanstraat
Of wordt dit een eerste aanzet om autoslaapstad Oostakker op de fiets te krijgen?
Darsen, de poort naar de haven en voor velen ook naar Oostakker, is een fietsramp.
Bijna zo erg als Moscoubrug tussen Ledeberg en Merelbeke.
Volgende week meer over de rampzalige Aquafinramp op Darsen.
Maar eerst: het hoopvolle van verf, of zeg je beter: de hoop door verf?
26mei14, 16u34, Darsen
26mei14, 16u34, Darsen
Dit kan maar één ding betekenen: de NMBSholding krijgt respect voor fietsers.
Voetgangers, fietsers en openbaar vervoer zijn nu eenmaal evidente bondgenoten voor een leefbaarder stad.
