Covid-19 had veel effecten. Eén daarvan is dat wegenwerven stilvielen. Ambtenaren bleven aan het werk, maar de bouwfirma’s konden niet meer de weg op. Logisch gevolg: al die werven liepen vertraging op. Nog een logisch gevolg: ook de opstart van nieuwe wegenwerven liep vertraging op. Al die werven komen nu één voor één op gang. Daar bovenop is de Stad Gent druk bezig met een inhaalbeweging om het wegenpatrimonium te onderhouden en aan te passen aan de noden van vandaag. Tel daar ook de zéér zéér actieve putjesgravers van de nutsbedrijven bij, die voetpaden, fietspaden en wegen helaas vaak in minder goede staat achter laten… Plus de andere overheden die qua onderhoud ook flink wat achterstand hebben. Zo komen we aan een druk kluwen van wegenwerken, waar wij als gewoontebeesten soms verloren in rijden.

Toen begin mei de Lammerstraat dicht ging zonder een aankondiging op straat, en de wegenwerf rond de Sint-Lievenspoort een ongecoördineerde spaghetti van soms slecht aangeduide omleggingen werd sprong deze titel in mijn hoofd: 5 minuutjes. Als je ergens 100% zeker op tijd wil zijn: vertrek als fietser 5 minuutjes op voorhand. Dat volstaat. Het is de prijs die je als fietser moet betalen voor de vele fietsvriendelijke aanpassingen die er momenteel op komst zijn. Of om je niet als een zot op smalle voetpaden te smijten. Of om je niet te ergeren.
Ik weet het: momenteel heb ik makkelijk spreken. De kinderen zijn groot en zelfstandig. Na een periode van Covid-19thuiswerk en twee weken vakantie ben ik nu technisch werkloos. Geen dagelijkse tijdsdruk meer. Dat is voor velen onder u niet zo. En de fiets is voor velen hèt vervoermiddel waar je tamelijk perfect je reistijd kan mee timen. In een decennium van haperend openbaar vervoer en groeiende autofiles is dat een weldoende luxe. A propos: over dit thema kan je meer lezen in de Gentse blog Bike Gain – Fietswinst.
De afgelopen jaren groeide de praktijk om wegenwerven “op de crime scene” een week op voorhand aan te kondigen. Zo weten fietsers (die kunnen en willen lezen) bij voorbaat dat ze extra reistijd moeten inplannen. Soms verloopt dat schitterend, soms is het gewoon ok, soms is het -bewust of onbewust- vergeten. Een bloemlezing van signalisatie uit mei 2020.
De wegenwerf Sasstraat heeft aankondigingsborden:

—————————————————-
De werf Sint-Lievenspoort was en is een complex verhaal, met constant wijzigende situaties, dus ook moeilijk om goed te signaliseren. We kregen op 7 mei deze melding via messenger:
Dag Fietsbult. Ik ben vandaag, zoals steeds met de fiets gaan werken, van Merelbeke naar centrum Gent en terug. Ik reed via Ledeberg richting Zuid. Aan het kruispunt ter hoogte van het Keizersviaduct zijn ze al even aan het werken, er was een verandering/ omleiding voor fietsers. Echter vandaag zag ik tot mijn verbazing dat de hele overgang in de twee richtingen is afgesloten. Pats boem! De “omleiding” staat heel slecht aangeduid, ook mede -fietsers rondom mij raakten er niet aan uit. De “wegblokkade staat ook nergens op voorhand aangeduid zodat fietsers eerder voor een alternatieve route kunnen kiezen. Niet ok deze situatie. Ik had jammer genoeg vanochtend niet de reflex om foto’s te maken van de situatie. Ik stuur dit naar jullie omdat ik niet weet waar ik elders terecht kan met deze “klacht. vriendelijke groeten. Eva
Hier zouden simpele geplastifieerde plannen op A3 méér helderheid verschaffen, en kunnen mee-evolueren met de werf. Dit was een poging met de oranje borden:

Het Nederlandse systeem (compacte rechthoekige gele borden met routes met een lettercode) zou hier helderheid kunnen brengen. “Onze” oranje wegomleggingspijlen zijn al te vaak meer symbolisch dan praktisch de weg wijzend. Helemààl 20e eeuws denken dus.
Het was duidelijk zoeken om het goed te doen:

Terzijde: in tijden van social distancing wordt een mens zich méér dan ooit bewust hoe weinig ruimte er afgelopen decennia aan fietsers gegeven werd:

Dat wordt op de Sint-Lievenspoort nu beter.
Wie als fietser komende vanuit de Zuid de verkeerslichten richting Sint-Lievenslaan wilde gebruiken moest aan de (noodzakelijk onderbroken) lichten rechtsomkeer maken…

… om dan een omleiding te volgen die fietsers tweemaal de tramsporen liet dwarsen:


De praktijk om fietspaden waar er dagenlang niet gewerkt wordt af te sluiten is nog zo’n 20e eeuwse gewoonte die dringend op de schop moet:

In de praktijk is/was de Sint-Lievenspoort twee werven: de onderdoorgang kant Schelde, en de oversteekplaats kant Zuidpark. Wie weet: met twee verschillende werftoezichters? En wie weet: twee verschillende signalisatieplannen? Het lag er soms chaotisch bij:

Het ergste leed lijkt geleden. Mei en april waren intense coronamaanden met honderden “nieuwe” fietsers en wandelaars. Het was dan ook best frustrerend om telkens weer verloren gereden fietsers op de Sint-Lievenspoort aan te treffen. In marketingtermen: het gebrek aan heldere signalisatie was pure antireclame voor het fietsen. De die-hards trekken hun plan, en zullen altijd verder blijven fietsen. De twijfelaars, de bijna-fietsers, krijgen soms de klop.

De “ervaring” om vanuit social distancing de weg uit te leggen aan verloren gereden fietsers (zonder terreinkennis) zal ik niet snel vergeten. De ontreddering in hun verloren gelopen ogen veranderde steevast in een big smile.
(Ik probeer om je deze week het eindresultaat te tonen van de vernieuwde fietsverbinding Keizervest – Sint-Lievenspoort. Dat ziet er goed uit.)
—————————————————
Deze kortstondige werf op het kruispunt Burggravenlaan / Ottergemsesteenweg had bizarre signalisatie:

Positief: fietsers kregen er een doorgang.

Basisles voor àlle weggebruikers: enkel een verbodsbord rechts van jou heeft je iets juridisch te zeggen. De rest is decor, en kan -indien goed gedaan- helderheid verschaffen, maar heeft juridisch geen enkele waarde.

————————————————————
Dit is nog een kortstondige werf zonder aankondiging vooraf, hier stadinwaarts:

De fietsers staduitwaarts werden verzocht de wegomlegging te volgen langs het stuk R40 zonder fietspad, zo leek het toch:


————————————————————-
Deze werf op de Buitenring R4 kreeg een duidelijke aankondiging:

Ik keek niet na of dit in alle fietsaanvoerrichtingen even helder is aangegeven. Is dit ok voor wie vanuit vanuit Zwijnaarde fietst?
————————————————————
Soms werd een werf keurig aangekondigd, en “passeerde” de werf pas een paar dagen later:


Dat is zoals het leven van ons allen is. Ook wegenwerkers kunnen onvoorziene omstandigheden meemaken. Of tijdsmarges nemen. Maar achteraf bekeken stond het bord op de foto van 3 mei in de verkeerde richting gedraaid. De werf zat tussen die twee borden in.
————————————————————-
Dit leek me een staaltje van “good practice” qua aankondigingen:

Een goede aankondiging, en ook een goede omleiding. Akkoord, dagelijkse Westerringspoorfietsers?
———————————————————–
Conclusie: niet alle werven verlopen op een heldere manier. Er is nood aan méér controle ter plaatse. De signalisatiefirma’s moeten ècht nog méér bij de les gehouden worden. Signalisatie is er niet om met verantwoordelijkheden te schuiven, maar – kan het meer basic?– om mensen de weg te wijzen. Pas als de signalisatie pico bello helder is zullen mensen ze ook gaan geloven. Het evolueert positief. Aan die geloofwaardigheid van signalisatie (waard om geloofd te worden...) is nog een paar jaar werk. Onze suggesties: méér geplastifieerde plannetjes op A3formaat, met daarop de wegomlegging. En meer gebruik van het Nederlandse systeem met gele borden. Want hoe vaak niet lopen omleidingen langs of door elkaar heen?
En: vijf minuutjes vroeger vertrekken maakt dat je zeker op tijd komt.