Op dinsdag 23 augustus 2022 overleed leerkracht Nathalie Lacave. Ze was met haar fiets op weg naar school toen ze werd aangereden door een vrachtwagen die afweek en over de fietsoversteekplaats reed. De chauffeur verloor de controle over zijn stuur. Nathalie Lacave stond op dat moment op het middelste verkeerseiland aan het Stapelplein, ter hoogte van de Bataviabrug, om de stadsring R40 over te steken.
23 augustus 2022, Stapelplein
Sinds die dag blijven familie, vrienden, collega’s, leerlingen en kennissen achter die treuren om het verlies.
Ter herdenking organiseert de Gentse Fietsersbond op de plaats van het ongeval een wake.
Deze dodenwake vindt plaats op zaterdag 29 oktober om 11u aan de stadsring R40 ter hoogte van de Bataviabrug.
Sympathisanten kunnen onder politiebegeleiding meefietsen. We verzamelen om 10u30 aan het Sint Janscollege Campus Visitatie, tussen de Sint-Amanduskerk en het Oud Gemeentehuis.
Tijdens de wake wordt een witte fiets (ghostbike) geplaatst en een naamplaatje bevestigd. Tevens is er gelegenheid om bloemen neer te leggen.
Met deze actie willen we onze steun betuigen aan de nabestaanden en aandacht vestigen op verkeersveiligheid en de risico’s die zachte weggebruikers op deze plaats lopen. We roepen beleidsverantwoordelijken op om maatregelen te nemen om dergelijke ongevallen in de toekomst te vermijden.
(dit stuk schreef ik grotendeels op de avond van het ongeval, maar ik druk nu pas op “publiceer” )
23 augustus 2022, Dok-Noord & Stapelplein
Gisteren, die vervloekte 23 augustus 2022, stierf een dame van 44 jaar op de kleine Gentse ring. Moeder van drie kinderen, en lerares. “Gegrepen door een vrachtwagen.”Volgens sommige media stapte het slachtoffer met haar fiets aan de hand op de oversteekplaats. Ondanks alle intense en immense emoties (ook bij mij) is het na een dergelijk ongeval altijd wijs en goed om – als je hart het toelaat- te wachten op de bevindingen van de verkeersdeskundige, die namens het parket de omstandigheden van het ongeval onderzoekt. Het bepalen van het gedrag en de verantwoordelijkheden van alle betrokkenen is daar een element van. De communicatie hierover blijft vaak (niet altijd) op de vlakte. Soms is dat vanuit laksheid. Soms is dat vanuit juridische redenen, want het draait ook om verantwoordelijkheden. De verantwoordelijkheden nààst de direct betrokkenen blijven te vaak buiten beeld. We willen hierbij alvast vragen om antwoord te krijgen op twee vragen.
Vraag 1 draait om de verantwoordelijkheid van de transportfirma. Was er een gegronde reden waarom deze vrachtwagen hier passeerde? Was de R40 de gekozen GPS-sluiproute, of een te verantwoorden reisroute? Met andere woorden: was het laden of lossen van deze vrachtwagen vlakbij de plaats van het ongeval, of niet? Wat was de reisroute van de vrachtwagen?
Er was een tijd dat de Heernislaan vol lag met graankorrels. Dat kwam door de zéér drukke vrachtwagentrafiek met graan tussen Frankrijk en Eurosilo in de haven. Op een bepaald ogenblik (20 of 25 jaar geleden?) kwamen er op de E17 richting B401 verbodsborden, want deze zware trafiek was nefast voor de technische houdbaarheid van de B401. Intense politiecontroles maakten dat het verbod ook realiteit werd. De R40 werd er een klein beetje leefbaarder door. Bij de werken op het brokkelviaduct zag ik op de Heernislaan vaak vrachtwagens die hier duidelijk “de kortste weg” zochten.
Aan de toog van het internetcafé “chez Facebook” vraagt men soms dat de Fietsersbond ervoor moet zorgen dat àlle fietsers 200% de regels volgen. Heeft iemand dat ooit al gevraagd aan de federaties van wegtransport? En jawel: àlle respect voor het zware werk van de duizenden vrachtwagenchauffeurs. Die mensen hebben vooral nood aan een degelijk loon, een degelijke opleiding en minder tijdsdruk.
Vraag 2 is even belangrijk, en draait om de verantwoordelijkheid van de wegbeheerder, het Vlaams Gewest. Had dit dramatisch ongeval vermeden kunnen worden door verkeerslichten op deze oversteekplaats? Daar zijn drie mogelijke antwoorden op: ja, nee of misschien. Maar lees de reacties op sociale media: vele voetgangers en fietsers ervaren dit kruispunt als zeer gevaarlijk / te vermijden. Terwijl aan de overkant reeds 10 jaar een fiets- en voetgangersbrug ligt te lonken, en sinds een paar jaar waterkanten om langs te flaneren. Hier hadden al 6 à 10 jaar verkeerslichten moeten staan. 6 jaar? Zolang zit een kind in de lagere school. En ja, we weten het: na de aanleg van de Verapazbrug wordt de kleine ring verlegd naar de Afrikalaan, en gaat deze as op de schop om een tramlijn aan te leggen. Maar je kan het toch niet maken om een nagelnieuwe school alleen maar onveilig bereikbaar te maken, net vanuit de wijk die deze school het meest nodig heeft?
In 2019 publiceerden we hier een memorandum over de R40. Daarin staat: Bijna alle andere fietsoversteekplaatsen zijn lichtengeregeld. In de zone tussen Verbindingskanaal en Dampoort is dat niet zo (foto). Een blinde vlek.
Mevrouw de minister, als u dit leest: deze ringweg heeft zorg nodig. Véél zorg. Om mensen te laten oversteken. Om voor fietsers en voetgangers de binnenstad te verbinden met de buitenstad. Het is goed dat er studies lopen over de Dampoort en de Heuvelpoort. Het is goed dat de Verapazbrug nu eindelijk / eindelijk / eindelijk in opbouw is (de vorige minister wéét waarom we boos zijn op hem). Maar het is onvoldoende. Ik herhaal onze vraag: zorg voor een ambtenaar die exclusief alleen maar met de R40 bezig is. Werk genoeg. Een voorbeeld: vanuit de Ferrerlaan met de fiets gaan werken op de Rooigemlaan is enkel voor assertieve fietsers weggelegd, want er zijn stroken zonder ook maar ièts van ruimte voor fietsers. Zelfs geen moordstrookje. Tolhuis: zelfde verhaal. Heernislaan: idem. We tonen u deze plaatsen op aanvraag. Maar ook de “kleine dossiers” vragen zorg: losliggende klinkers van voet- of fietspaden, lange wachttijden aan verkeerslichten voor voetgangers en fietsers, … . Stop de besparingslogica, ga voor de maximaal veilige logica.
Iemand vertelde me vandaag: “Ik ben afgelopen zomer tweemaal gaan fietsen in Nederland, en ik ben daarna tweemaal boos thuis gekomen. Pas als je in Nederland fietst realiseer je je hoe onveilig we het hier nog steeds organiseren.”
Gisterennamiddag ben ik kort gepasseerd langs de plaats van het ongeval. De emoties waren er prompt. Het was er oorverdovend stil. Mijn maag draaide. Foto’s nemen leek me snel zinloos. Van ver lukte het nog.
23 augustus 2022, Dok-Noord & Stapelplein
Dichtbij één foto. Daarna niet meer.
23 augustus 2022, Stapelplein
Nergens, nergens, nergens, nergens op het asfalt voor de oversteekplaats was een remspoor te bekennen. Geen foto. Een zwarte bestelwagen kwam de gruwelijke taak uitvoeren: het dode lichaam halen. Geen foto, natuurlijk niet! Niets brengt deze dame van 44 levensjaren weer tot leven. Niets. Niets. Niets. Maar laat ons niet aanvaarden dat dit “een lot” is. Laat ons dergelijke ongevallen maximaal proberen te vermijden. Verkeerslichten en ongevallenanalyses zoals in Nederland zijn een must. De kennis is er. De minister zegt dat de centen er zijn. Nu de wil nog.
In deze reeks: waarnemingen van een fietser die zich afvraagt hoe hij aan de overkant moet raken.
Aflevering 3:
Deze keer wil ik van Ham of Désiré Fiévéstraat, richting Bataviafietsbrug (naar Weba, haven, Oostakker of om de Dampoort te vermijden).
Maar eerst dus die drie rijstroken van de R40 oversteken:
Ham – R40 Stapelplein
Er staan verkeerslichten voor de auto’s op de R40, maar als overstekende fietser moet je ook hier gissen wanneer die weer zullen beginnen rijden.
Een niet-assertieve fietser kijkt dan naar de oversteekplaats voor voetgangers aan zijn linkerkant, met drukknop. Om daar te raken moet je eerst 20 meter in tegenrichting stappen, met een oversteek zonder zebrapad. Riskeren om op een hoopje gereden te worden door rechts afslaand autoverkeer?
30mei10, 17u17, Stapelplein
De bouw van de eerste van 3 fietsers- en voetgangersbruggen in het project Oude Dokken Dok-Noord is begonnen.
Ik ben benieuwd naar de evolutie van dit nieuwe stadsdeel.
Wie wil bouwen moet meestal eerst afbreken.
Snijden in oude stenen. 30mei10, 17u17, Dok-Noord / Stapelplein 30mei10, 17u17, Dok-Noord / Stapelplein 30mei10, 17u17, Handelsdok
Een paar bedenkingen:
* elke fietsersbrug is welkom
* een aantal plaatsen in Gent smeken al jàààren om een fietsbrug(je), omdat er dagelijks behoefte aan is
* fietsbruggen zijn in de mode om nieuwe projecten zoals Oude Dokken en Ledeberg Leeft mee te lanceren. De mooie tekeningen zijn zowel foldervulling stijl “kijk es hoe goed we het doen” als spitsen voor een toekomstige mobiliteit, stijl “kijk es hoe we mobiliteit in de toekomst zien”. Te veel projecten blijven bij tekeningen, deels door administratieve versplintering
* zal dit project prompt aansluitende fietspaden krijgen? En waarheen?
Ook dit was donderdag een melding waard (en zoals ik lees was ik niet alleen :)):22jan09, 17u04, Stapelplein
Ik vermoed dat hier een nutsbedrijf passeerde, en de weg fout herstelde.
Fietsbult 