De redelijkheid voorbij

Het gaat hard vooruit met de ontwikkelingen rondom de Oude Dokken. Er wordt aan een fors tempo gesloopt en gebouwd, en dat is goed. En as we speak wordt de brug – die reeds sinds vorige eeuw op het Gentse verlanglijstje staat – gebouwd. Maar zoals wel vaker in dit land heeft niemand de èchte regie in handen. Wat we zelf versplinteren, versplinteren we beter.

De mobiliteitstransitie gaat ook hard vooruit. Het noorden van de stad was jarenlang het kneusje van dienst. Belangrijke mobiliteitsdossiers zoals de Verapazbrug en Meulestedebrug werden in Brussel twee jaar op een zijspoor / op droog zaad gezet. Pas na de gemeenteraadsverkiezingen was er weer zaad. Ook de huidige minister heeft de geldkraan verder open gezet, waarvoor dank. En ik herhaal nog eens: de tijd dat we als Fietsersbond moesten op tafel kloppen om van niets naar iets te evolueren is voorbij. Het is nu vooral een kwestie om mee erover te waken dat àlle mobiliteitsinvesteringen toekomstgericht ontworpen èn kwaliteitsvol uitgevoerd worden.

Na wat er zich de laatste weken rondom het Houtdok afspeelt zou ik er nog elementen willen aan toevoegen. Het is ook nodig om bij èlke werf een fietstoets uit te voeren. Met essentiële vragen zoals: wordt de verkeerssituatie tijdens deze werf al dan niet veiliger? Houden we de niet-assertieve fietsers op de fiets? Is de omleidingsroute kind- en bejaardenvriendelijk? De Verapazbrugwerf trekt zich duidelijk niks / nougaballen aan van dergelijke vragen. Dat is bizar, want de uitvoerende firma Denys heeft op meerdere vlakken een fietsvriendelijke reputatie opgebouwd. Ok, de hellingen van de (voor de rest bejubelde) onderdoorgang aan de Nieuwewandeling verdienen bijna een buis, wegens te hobbelig. Maar de omleidingen van de werf kregen van mij een 8 op 10, wat naar Belgische normen een grote onderscheiding is. Die reputatie ligt nu bij de duizenden recreatieve fietsers en stappers van de Kleindokkaai, Schipperskaai, Koopvaardijlaan en Houtdok aan diggelen. Om nog te zwijgen over de honderden fietsende bewoners en werknemers van en naar Meulestede, de Muide, Wondelgem, Oostakker en de Gentse haven.

Wat loopt er fout rondom de Verapazbrug? Het lijkt een lasagna van verwaarlozingen. Wat ook kan: de bouwfirma heeft maar één doel: een brug bouwen, als was het in een landsdeel zonder bewoners. Wat ook kan: de bouwheer (Agentschap Wegen en Verkeer) schreef in het lastenboek misschien geen dwingende voorwaarden om de drukke fietsroute via dit stukje Koopvaardijlaan te faciliteren. Het is dan ook de enige veilige route tussen het noorden en de Dampoort.

Laat me er voor de rest weinig woorden aan besteden, maar u vooral foto’s tonen. Uitgangspunt is: hier hoort een veilige stap- en fietsroute te blijven. Daar hangt een prijskaartje aan, dat klopt. In dichtbevolkte gebieden is dat een evidentie. In Londen zie je vaak werfwachters, die rondom een werf zwaar transport begeleiden. Recent zag ik die ook in Nederland. Een gracht langs een drukke fietsroute machinaal ruimen? Geen probleem. 2 werfwachters regelen het netjes dat een vrachtwagen rustig en veilig naar de gracht kan maneuvreren:

01 juli 2022, op de grens tussen Den Haag en Wassenaar
01 juli 2022, op de grens tussen Den Haag en Wassenaar
01 juli 2022, op de grens tussen Den Haag en Wassenaar
01 juli 2022, op de grens tussen Den Haag en Wassenaar

Veiligheid voor alles. Wat is “onze” methode aan de Koopvaardijlaan? 2 jaar afsluiten. TWEE JAAR.

07 september 2022, Koopvaardijlaan

Terwijl de weg die de omleidingsroute vormt, de Afrikalaan, tot eind oktober zèlf nog een fietsonvriendelijke werf is. Terwijl de andere kant van het water (Voormuide, Muidelaan en Dok-Noord) zo’n plek is waar louter fitte fietsers durven fietsen.

Maar bon, ik beloofde u foto’s. Dat wordt een volgende Fietsbult (want ik beloofde mijn teerbeminde om niet meer bloggend de nacht in te gaan). Behalve deze twee foto’s:

07 september 2022, Afrikalaan
07 september 2022, Afrikalaan

Ik zocht naar een naam en een leeftijd. Ik gok op Mathilde, 13 jaar. Misschien is ze 14 jaar, en boos op mij dat ik haar jonger inschat. Misschien is ze 12, en blij dat ik haar ouder inschat. Misschien heeft ze niet door dat ze in een chaos rondfietst. Misschien is ze boos omdat ze in een chaos rondfietst. Wat zeker is: ze is op weg naar school. En de dames en heren die hier verantwoordelijkheden dragen denken dat hier geen kinderen fietsen. Of…

Morgen toon ik u de chaos.

Werfnieuws: Dampoort (fase 0)

Dat de Dampoort op de schop gaat, wist u misschien al. Voor wie de ruimere context uit het oog verloor: éénmaal de Verapazbrug in 2024 (?) feestelijk geopend wordt, zal de R40 vanaf de Dampoort over de Koopvaardijlaan en Afrikalaan lopen om dan via de Verapazbrug het Handelsdok over te steken en terug aan te sluiten op de Muidelaan. Dat moet de druk van het gemotoriseerd verkeer op Dok-Zuid en Dok-Noord weghalen, dat wordt waarschijnlijk een gebied voor tram, fietsers, voetgangers en lokaal autoverkeer. Ook het gemotoriseerd verkeer tussen R40 en R4 (Eurosilo), waaronder de Muide momenteel zwaar kreunt, moet verschuiven naar de Verapazbrug en Afrikaan.

Als voorbereiding voor deze verschuiving van de R40 wordt een vlottere aansluiting voorzien van de Dampoortrotonde richting Koopvaardijlaan, met 21e-eeuwse rioleringen, èn een tweerichtingsfietspad om Antwerpsesteenweg te verbinden met de Kleindokkaai. Zoals meestal stonden ook hier de nutsbedrijven in de rij om voor en tijdens de wegenwerken hun infrastructuur te verbeteren en te verplaatsen. Een hele rij dominostenen dus, die allen op tijd en zonder onverwachte problemen moeten vallen.

Vandaag mocht Proximus het startschot geven met een werf(je) onder het fietspad vòòr de hoofdingang van het station. Voor een deel van de fietsers is een omleiding via de Luc Lemiengretunnel een alternatief; voor de anderen werd een heel lokale omleiding voorzien over het voetpad naast het spoorwegviaduct.

Omleidingen voor fietsers (© Agentschap Wegen en Verkeer)

We gingen ter plaatse een kijkje nemen.

Staduitwaarts:

De omleiding werd duidelijk aangekondigd, al hoop ik dat er de komende dagen geen al te harde wind te verwachten is. De eerste helling is jammer genoeg wat verstopt achter een wegwijzerpaal en zeer smal, wat aanmoedigt om in plaats daarvan de helling naar het zebrapad te nemen. De tweede is al iets breder, maar minder comfortabel. Foto 3: iedereen zal wel doorhebben wat een FIETER is.

In de andere richting -stadinwaarts- is de eerste pijl wat verwarrend, want te ver naar achter geplaatst voor aankomende fietsers. Daarna is de situatie vrij leesbaar.

Door de beperkte ruimte is de hele route helaas vrij smal. Voetgangers en fietsers worden in een smal parcours gewurmd, wat verre van ideaal is. Maar de scholen zijn -bij toeval- nu al dicht. Dus al bij al lijkt het ons een aanvaardbaar alternatief voor een kort durende werf als deze. Dank aan allen die hier achter de schermen aan meewerkten.

Opgelet: deze werf zal volgende week ook opschuiven, en zorgt dan voor het stadinwaartse fietsverkeer vanuit de Antwerpsesteenweg voor een andere omleiding.

Verapaz, the sequel

Dienstmededeling: de “bouwaanvraag” voor de Verapazbrug hangt uit.

16 jun19, Koopvaardijlaan
16 jun19, Koopvaardijlaan

Deze bouwaanvraag is belangrijk. Niet omdat de brug een lange voorgeschiedenis heeft, een dikke Franse roman of een Amerikaanse realityreeks waardig (lees daarover een stukje hier en hier). Wèl omdat de brug deze -complexe en belangrijke- hoek van Gent voor de komende decennia in een andere plooi legt. Zo zag deze hoek er anno 1912 uit:

16jun19, collectie Anglo Belgian Corporation.

De brug komt linksonder, ongeveer op de E van Bassin de CommercE, het Handelsdok. Op onderstaande kaart zie je de witte daken van nieuwe loodsen van Christiaens Christeyns :

De Verapazbrug zal rechts daarvan landen. Het wordt uitkijken of bij het eindontwerp rekening werd gehouden met onze bezorgdheden omtrent fietsveiligheid. Of de nieuwe aangelegde kruispunten voor fietsers en voetgangers 100% conflictvrij zullen zijn. En of de nieuwe tramrails en het tweerichtingsfietspad elkaar haaks dwarsen. Op dit plan uit 2017 is dat niet zo. Fietsveiligheid is méér dan een fietspad aanleggen. Mocht u tijd hebben om de plannen in te kijken, laat ons uw analyse hierover weten. Meer officiële info hier.

Links en rechts van de zone waar -hopelijk binnen een paar jaar- de brug komt wordt driftig gebouwd aan het project Oude Dokken. Naast de woontorens en het nagelnieuwe Stadsgebouw met Basisschool en Wijksporthal wordt ook gewerkt aan de heraanleg van de Kleindokkaai en de aanleg van het Kapitein Zeppospark rondom het Houtdok.

Dit is de werf Kleindokkaai:

16jun19, Kleindokkaai
16jun19, Kleindokkaai
16jun19, Kleindokkaai
16jun19, Kleindokkaai
16jun19, Kleindokkaai
16jun19, Kleindokkaai, vanop de Dampoort

Het werk aan de paden rondom het Houtdok gaat traag gestaag vooruit. Morgen een fotoreeks hiervan. Kijk, de verlichtingspalen zijn aangekomen:

16jun19, Houtdok, toekomstig Kapitein Zeppospark

Vraag is of deze twee deelprojecten – Kleindokkaai / Schipperskaai en Houtdok / Kapitein Zeppospark – ook snel met elkaar verbonden zullen worden, zodat Muide en Meulestede langs hier een veilige fietsverbinding met de centrumstad en Dampoortstation krijgen. Ik hoop het.

Hoeveel jaar zal het duren voor deze twee helften elkaar zullen vinden? Ik lees: wachten op herlokalisatie van het bedrijf. Of zal de werf aan de Verapazbrug deze bijna-fietsas voor een paar jaar in de diepvrieze stoppen?

16jun19, Houtdok, toekomstig Kapitein Zeppospark
16jun19, Houtdok, toekomstig Kapitein Zeppospark
01apr19, Schipperskaai / Koopvaardijlaan

In de tussentijd is hier een paar meter degelijk asfalt nodig:

31mei19, Koopvaardijlaan

Vergis je niet. Hier passeren in spitsuren veel fietsers van en naar het schiereiland Muide/Meulestede, een stadsdeel met een steeds jongere bevolking, en dus met een immens fietspotentieel.

29apr19, Koopvaardijlaan
29apr19, Koopvaardijlaan
29apr19, Koopvaardijlaan

†

29apr19, Koopvaardijlaan

De verkeersafwikkeling rondom de aansluitingen met de Verapazbrugwerf zal complex zijn, of niet zijn. Deze fietsas kan een kans zijn om véél mensen op de fiets te krijgen.

29apr19, Koopvaardijlaan

De ware Vrede

Op 20 september worden de plannen voor de Verapazbrug aan het publiek voorgesteld. Over de brug zelf misschien een andere keer; nu gaan we kijken naar het ontwerp van het kruispunt dat het sluitstuk moet vormen van de R40 rond Gent: de aansluiting van de Verapazbrug met de Afrikalaan. Dat wordt een belangrijk kruispunt: het vormt de aansluiting van de stadsring met de Vliegtuiglaan en zo de poort naar de oostelijke haven. Je kan er dan ook op rekenen dat veel zwaar verkeer het traject Wiedauwkaai-R40-Vliegtuiglaan zal volgen. Ook voor fietsers is dit een belangrijk punt: een goede inrichting betekent een boost voor het toenemend woon-werkverkeer met de fiets. Wie van thuis uit de fiets neemt en van de Verapazbrug komt of wie vanuit Gent-Dampoort vertrekt zal langs hier komen op weg naar de haven.

Er is blijkbaar nog wel wat speelruimte in de plannen: AWV toont twee mogelijke varianten voor het kruispunt.

(bron: AWV)

Opvallend is dat de eerste variant veel meer capaciteit voor autoverkeer heeft dan de tweede: vier rijstroken komende van de brug en twee gaande naar de Vliegtuiglaan in het noorden, tegen drie en één in de tweede variant. Maar fietser en voetganger komen er in beide varianten bekaaid af.

Er is iets wat je niet kan zien op plannen: dat is het schema van de lichten. Het is natuurlijk mogelijk om een veilige lichtenregeling uit te denken. Maar op een driewegskruispunt als dit is uiteindelijk alle verkeer afslaand verkeer. Als je voetgangers en fietsers wegdenkt kan je bepaalde richtingen alternerend doorlaten, maar als je een groenfase voor overstekend verkeer nodig hebt neemt die een flinke hap uit je cyclus. Als je een voetganger twee rijstroken wil laten oversteken ben je al gauw meer dan tien seconden kwijt, zelfs al zou het voetgangerslicht maar één seconde groen worden. Op de plannen zien we oversteken over drie rijstroken, dus dat loopt op. Dan heb je de keuze: óf veilig oversteken óf vlotte autodoorstroming. Beide samen kan niet. Zo kom je aan een situatie die heel erg lijkt op die van Sint-Lievenspoort. Daar heeft men resoluut voor doorstroming gekozen met nefaste gevolgen voor de veiligheid. Nefaste gevolgen die men binnenkort hoopt weg te werken met een onderdoorgang.

Daarmee is het hoge woord eruit: een onderdoorgang voor fietsers en voetgangers. Niet goedkoop, maar het is natuurlijk veel goedkoper om zo’n doorgang van de eerste keer te maken dan om je kruispunt af te moeten breken zoals bij de Sterre, nog afgezien van de verkeersellende die daarbij hoort. Voor wie kijkt naar de ongelijkgrondse kruisingen van de R40 (Isabellakaai, Rooigemlaan, Palinghuizen-brug, Gaardeniersbrug, Visserij, het nog op te knappen Malem), die allemaal het verkeer veel veiliger maken enerzijds, en de ellende op kruispunten zoals Dampoort, Sint-Lievenspoort en Heuvelpoort anderzijds, is het onbegrijpelijk dat hier gekozen wordt voor een structuur die de problemen ingebakken heeft. Om het in het Frans te zeggen: het is typisch fin-de-siècle. In het achttiende jaar van deze eeuw loopt dat ver achter op de tijd.

%d bloggers liken dit: