Open brief aan minister Weyts

Geachte minister Weyts,
CC aan uw voorgangers Crevits, Peeters en Van Brempt,

Men zegt: politiek is het georganiseerde meningsverschil.
Mobiliteit is anno 2018 nog steeds de Belgisch georganiseerde onveiligheid.
Het georganiseerde meningsverschil, waarvan u een hoofdrolspeler bent, maakt dat het aantal fietsdoden niet drastisch daalt.
2012: 58
2013: 56
2014: 58
2015: 56
2016: 54
2017: we vermoeden een gelijke trend.
Bron: Het Laatste Nieuws, mei 2017.

16mei17, HLN

Morgen, zaterdag 24 februari, wordt alweer een slachtoffer begraven.
Nikita Everaert is het zoveelste slacht-offer op het altaar van de autodoorstroming, de file-angst.

Het debat in Terzake donderdag 22 februari was helder.
De vraagstelling vanuit VIAS was eenvoudig: hoeveel zijn we als samenleving bereid om op te offeren om het verkeer veiliger te maken?
Daarop hoorden we geen ministrieel antwoord.
We loven uw oproep tot doortastenheid.
U heeft gelijk over de procedure-overkill.
Die opkuis is een taak voor het Vlaams Parlement.
De oppositie looft u -terecht- voor uw vaste en mobiele trajectcontroles, voor de verstrenging van rijopleidingen.
Dat zijn goede zaken voor de statistieken van verkeerslachtoffers.
Èlk leven telt.
Maar de daden om met evenvéél slagkracht de cijfers van fietsdoden naar beneden te krijgen ontbreken.
Het gaat al jarenlang véél te traag.
Zo is 70km per uur mogen rijden vlak naast een smal moordstrookje -vakjargon van ambtenaren voor de betonnen fietspadstrookjes op Gewestwegen- nog steeds te snel.

We willen u vragen om volgende week aan tafel te zitten met professor emiritus Miermans.
We willen u vragen te luisteren naar zijn argumenten (zie De Standaard 22 februari)
“Veiligheid ernstig nemen, betekent absolute snelheidsverlaging, geen afslagstroken, geen bypasses. En verkeerslichten zo regelen dat ze echt conflictvrij zijn. Dat een fietser nooit geconfronteerd wordt met afslaande wagens.”

Uw theorie is: je moet mensen verleiden om te fietsen.
Uw PR-budget kan nooit – nooit op tegen de verleidingsbudgetten van de auto-industrie.
We willen dat u vooral veiligheid creëert.
Dat is de enige valabele verleidingstruc.
Elke fietsdode jaagt honderden verleide mensen terug de auto in.
“Mijn kinderen mogen niet meer fietsen. Ik breng ze vanaf nu altijd met de auto.” lezen we in de kranten, en horen we rondom ons.
Politicus is een harde job.
U kan nooit voor iederéén goed doen.
Bagger is uw deel.
U kan kiezen tussen de woede van nabestaanden van slachtoffers, of de woede van de mijn-auto-mijn-vrijheid-strijders.
We verwachten van u als minister en van àlle beleidsmakers te lande twee zaken:
zorg voor fietsverkeersveiligheid
– zorg dat snel méér mensen durven fietsen.
Het Gentse Circulatieplan binnen de R40 toont dat moedige keuzes maken rendeert.
Hoe méér mensen er fietsen, hoe méér plaats er overblijft voor wie de auto ècht nodig heeft.

Én-én-beleid in mobiliteit creëert stinkende wonden, nieuwe onveilige situaties.
Het roer moet om, ook bij de steden en gemeentes.
Zo bouwde de stad Gent afgelopen decennia Oostakker uit tot een Amerikaanse slaapstad, met amper fietsinfrastructuur.
Als Gent het meent met zijn fietsbeleid, dan zijn er voor elke deelgemeente nog vele Circulatieplannen en keuzes nodig.
Minister Crevits beloofde dat na een grote inspanning in autowegen de gewestwegen aan de beurt zijn.
We zien dat de allergrootste financiële koek nog steeds naar autostrades gaat.
U klaagt dat u uw fietspadbudgetten niet uitgegeven krijgt.
Fietsersbond Gent overhandigde u op 17 juni 2016 een schaar en een lijst met mogelijke investeringen.
In de lijst staan flink wat zaken waarvoor enkel mankracht en middelen nodig zijn.
We willen bij deze lijst graag tekst en uitleg geven.
Want wachten op integrale (her)aanleg is wachten op het volgende dodelijke slachtoffer.

19feb18, Antwerpsesteenweg

De kennis om kruispunten 100% conflictvrij te maken bestaat.
Volgens sommigen is er binnen de Vlaamse administraties en studiebureaus onvoldoende mankracht aanwezig om snel overal slimmere verkeerslichten uit te rollen.
We nodigen u uit om Nederlandse studiebureau’s onder de arm te nemen.
Een nuchtere, frisse kijk op de zaken.
A is a, en b is b.
Veilig is veilig.
Onveilig is onveilig.
U heeft er budget voor zegt u.

We vragen om de plannen voor het vervloekte kruispunt in Oostakker aan een Nederlandse specialist voor te leggen.
We eisen garanties op de fietsveiligheid èn op de fietsvriendelijkheid van het ontwerp.
Met Fietsersbond Gent bouwden we de afgelopen jaren een traditie van dodenwakes, en ghostbikes.
We zijn de sussende woorden beu.
Afgelopen jaren bouwden we een oorlogskas.
Die is groot genoeg om op onze kosten een Nederlandse specialist te betalen.

Waarde minister,
doe alsjeblieft àlles – àlles wat kan om fietsdoden te vermijden.
Aan u de keuze: handelt u komende maanden als een minister, of als een staatsman?

Yves De Bruyckere
Penningmeester Fietsersbond Gent

26 gedachten over “Open brief aan minister Weyts”

  1. Net terug van 8 dagen Spanje, ter hoogte van Granada. Verkeersborden vragen daar de automobilisten 1,5 meter ruimte te laten wanneer ze fietser(s) inhalen. En die automobilisten doen dat! Desnoods blijven die 10 minuten en langer achter de fietser(s) rijden en wachten tot ze veilig kunnen inhalen. Zelf meerdere malen meegemaakt. Waarom doen automobilisten dit hier niet? Waarom worden automobilisten daar hier niet op attent gemaakt en waarom wordt er niet geverbaliseerd als inhalende auto’s en vrachtwagens fietsers soms aan een snelheid van 70 km per uur op een halve meter voorbijrazen? Structureel ingrijpen zeker! Mentaliteitswijziging bij automobilisten hoog tijd!

  2. Oplossingen moeten gewoon allemaal vlotter door bureaucratische molens gedraaid kunnen worden . Per gemeente 1 overkoepelende instantie die alles coörineert…..geen katten uit bomen kijke, verschuilen achter, zwarte pieten doorschuiven…

  3. wat ik wederom mis in elk betoog (en ik ga zelf elke dag met de fiets naar het werk in Antwerpen) is de doorgedreven responsabilisering van de fietsers zelf. We kunnen het verkeer nog zo veilig mogelijk maken maar als fietsers keer op keer op keer de regels aan hun laars lappen dan geraken we nog nergens. Dan kunnen we nog blijven wijzen naar de auto als de grote boosdoener maar als ik de balans op maak op een dagdagelijkse rit naar het werk van wie er nu de grootste overtreders zijn, wint de fietser steevast. Ik kom bv. niet toe met één hand om het aantal mensen te tellen die door het rood fietsen. Verkeersveiligheid is een verantwoordelijkheid van alle weggebruikers en het wordt hoog tijd dat we die verantwoordelijkheid als samenleving verder opnemen voor alle partijen en dat iedereen zijn rechten maar ook zijn verdomde plichten eens leert kennen.

    1. Beste Sarah: “de auto als grote boosdoener”? Waar heb je dat gelezen. Het gaat over verkeersinfrastructuur: Wegen zo aanleggen en plannen dat ze veilig zijn. Dat kan, het is gewoon een beroep. Dat kun je doen of laten. In het laatste geval heet dat nalatigheid. En zou moeten worden bestraft.

      1. Beste winfried, Sarah heeft wel degelijk een punt.
        Goede infrastructuur is belangrijk, maar verantwoordelijk gedrag in het verkeer is nog veel belangrijker.
        Ik heb de laatste dagen al veel gezever gelezen (excuses voor mijn taalgebruik) en veel verwijzingen naar het fantastische Nederland.
        Stop met dromen en lees eens wat degelijke artikels, bv: https://www.swov.nl/feiten-cijfers/factsheet/fietsers
        In Nederland is 30% van de verkeersdoden fietser (of ongeveer 1 dode fietser per 90000 inwoners), in Vlaanderen is dat “slechts” 12,5% (of ongeveer 1 dode fietser per 115000 inwoners).
        Nederland heeft meer fietsers, dus het zal er ongetwijfeld veiliger zijn om te fietsen dan in Vlaanderen, maar zo’n ramp is het hier statistisch gezien nu ook weer niet. Bovenstaande cijfers geven net aan dat er veel te veel mensen verongelukken met de wagen in Vlaanderen…
        De nalatigheid zit vooral in de extreem slordige mentaliteit van de Vlaming. Door rood rijden/stappen (zowel autobestuurders, fietsers als voetgangers), gebruik van de gsm achter het stuur of op de fiets, negeren van de voorrangsregels,…
        Elke keer ik in Nederland komt valt het mij op dat die mensen zich vooral beter gedragen in het verkeer.
        Maar blijf vooral de verantwoordelijkheid afschuiven op iemand anders, dat doet de rest ook al 🙂

        1. Beste Jan, verleden week werd een jong meisje gedood op een zeer onveilig kruispunt. Nu gaat het terecht over veilige infrastructuur.
          “De drie E’s (engineering, education, enforcement) vervullen ieder hun specifieke rol in het verkeerssysteem en kunnen niet zonder meer — en zeker niet op korte termijn — elkaars gebreken voldoende opvangen.”
          https://www.swov.nl/publicatie/integrale-aanpak-van-infrastructuur-educatie-en-handhaving
          Het gaat nu eens terecht niet over wangedrag.

        2. Jan, je moet je verwijzingen zelf ook goed lezen. Die verwijzing naar het SWOV vermeld dat de meeste (73 %) fietsverkeersdoden 60 jaar of ouder zijn. En dat de ongevallen vaak leeftijdgerelateerd zijn. Ook komen bij ons vaak (helaas) eenzijdige, dodelijke ongevallen voor. In steden wordt er in Nederland veel meer gefietst dan in Vlaanderen zelfs dan in Gent. Ook de infrastructuur is flink verbeterd nl. door een rechtszaak waarbij een gemeente (wegbeheerder) aansprakelijk werd gesteld voor een motorongeval waardoor ze nog veel voorzichtiger zijn geworden. Ik kan nu uit de doeken doen hoe onze fietsertjes worden opgeleid (school) en dat bijna iedereen wel (eens) fietst en daardoor heel goed weet hoe kwetsbaar hun kinderen en natuurlijk ook ouderen en eigenlijk iedereen op de fiets wel zijn, maar dat is nog maar een deel van de fietscultuur hier. Die Zwarte Punten zijn een begin voor Vlaanderen, er zijn ook Zwarte Lijnen waar fietsers op smalle stroken moeten fietsen vlak langs snelverkeer (R4 bijvoorbeeld van Gent naar Zelzate het eerste stuk) daar voel je je een “arm bang saapjen” en dat werkt niet stimulerend heb ik gezien en gemerkt.
          Ook kennen wij metropoolregio’s die Zwarte Lijnen voorkómen, zij staan tussen de gemeentes en de provincie in en dus dichter bij de mensen dan een Vlaams gewest. Prachtige fietspaden houden niet op bij een gemeentegrens bijvoorbeeld. Het geld zit in een pot en er moet iets mee gebeuren, er wordt om “gevochten” en er is al heel veel gerealiseerd hier.
          Ik sta volledig achter deze open brief die met discussie nog verder aangescherpt kan worden. Geschreven in de trant van “J’accuse “.
          Over app-gebruik heeft het SWOV ook onderzoek gedaan en bij (Nederlandse) fietsers kan het geen kwaad ze passen zich gewoon aan en er is geen waarneembaar extra risico. Ze kunnen ook blijkbaar goed inschatten waar het wel kan (brede fietspaden) en waar niet.

          1. Ook in Nederland zijn er eenzijdige dodelijke ongevallen hoor, daar is men in Nederland druk mee bezig op dit moment.
            Mijn punt is dat de E van Engineering vaak veel minder zwaar weegt dan velen lijken te denken.
            Als iedereen zijn verantwoordelijkheid zou nemen, zal het al veel veiliger zijn.

            Die laatste paragraaf geloof ik toch niet echt. Zelf al genoeg app’ende fietsers moeten ontwijken: ze horen geen bel (want oortjes) en slalommen over het fietspad). Maar misschien kunnen Nederlanders gewoon beter fietsen…
            Misschien heb jij al nieuwe info, op https://www.swov.nl/feiten-cijfers/factsheet/telefoongebruik-door-fietsers-en-voetgangers is de conclusie toch anders.

            PS: ik ben niet tegen de brief hé. Er is zeker nog veel marge om te verbeteren en verbetering is er nog nooit gekomen door niets te doen. Dat Ben de slogan van zijn partij eens eer aandoet 🙂

          2. Jan, hier de referentie aan dat SWOV-onderzoek naar appende fietsers: http://fietsberaad.nl/?section=Nieuws&lang=nl&mode=newsArticle&newsYear=2018&repository=Jongeren+compenseren+voor+risicos+smartphonegebruik. En ja die eenzijdige ongelukken zijn een nieuwe zorg en stelt weer extra eisen aan de infrastructuur en het gedrag en “opleiding” van de fietser. Er zijn wat berekeningen in omloop over fietsdoden per miljard gefietste km’s per jaar (MIA) waarin aangegeven wordt dat dat in Vlaanderen bijna 3 keer zo hoog is, maar ik kan de bron van dat plaatje niet goed vinden. Op eurostat staat ook wat informatie maar niet omgerekend naar afgelegde km’s.

    2. Beste Sarah Jutten

      Op dit moment in Vlaanderen is een fietser zijn keuze voor de fiets al de eerste overtreding in een ongelijke wedstrijd. Want de wedstrijdregels zijn op maat van de auto en de wedstrijdarena is op maat van de auto.

      Om die wedstrijdarena/onze verkeersinfrastuctuur goed en veilig te maken dient men de drie E’s (Engineering, Education, Enforcement) te hanteren. Omdat ‘engineering’ alleen inderdaad onvoldoende is gebleken.

      Maar essentieel aan die 3 E’s is ook dat die een hiërarchische volgorde hebben.

      Het wegontwerp moet eerst via ‘engineering’ zo ver mogelijk de veiligheid en duurzaamheid van het transport garanderen. En ook er voor zorgen dat er zo weinig mogelijk ‘education’ nodig is. En ook er voor zorgen dat het beetje ‘education’ dat nodig is met zo weinig mogelijk ‘enforcement’ kan.

      Dat is waar de weggebruikers recht op hebben en het is de plicht van alle weggebruikers om dit te eisen van hun politieke vertegenwoordigers.

  4. Krachtige duidelijke taal.

    Een puntje is ook dat onze overheidsstructuren en -regelgevingen zodanig complex en log in mekaar steken dat dit hun eigen daadkracht afzwakt tot quasi nihil. Vaak werkt men amper samen. Een eenheidsstaatstructuur (als sociale ordening van quasi alle landen) maakt nog eens de samenleving hopeloos complex en scheefgetrokken, waardoor o.a. beleidsmakers ongelooflijk belast worden door zaken naar zich toe te trekken die niet eens hoeven én waardoor men eigenlijk niet echt meer luistert naar burgers én waardoor veel onnodige sociale ellende ontstaat. De kloof lijkt nog groter te worden dan een paar jaar geleden toen men sprak over de kloof tussen burger en overheid. ‘Ze’ gingen dat eens oplossen…

    Er is ook geen krachtige morele verkeersvisie, zoals ‘duurzaam veilig verkeer’ dat al jarenlang bestaat in NL met de vele fietsvriendelijke realisaties daardoor als daadkrachtig gevolg. Men moet het niet enkel zeggen, men moet het ook echt willen en doen – vanuit een moreel gevoel.

    Anno 2018 zijn de ouders nog steeds bang hun kinderen met de fiets naar school te sturen en zelfs veel volwassenen fietsen hun woon-werk traject met een bang hartje. Is dat geen regelrechte schande?

  5. 1700 verkeerslichten geregelde kruispunten aanpassen zal wel een tijdje duren, maar ik denk dat het probleem echt niet zit in een te kort aan kennis of mankracht.
    Zoals terecht aangehaald: de politiek is bang voor de file. (En dan vooral wat de kiezer daar van gaat vinden en de economische gevolgen.)
    Het lijkt mij dat de politiek aan zet is…

    1. Goh, mijn vertrouwen tov AWV groeide de laatste 3 jaren. De houding en mentaliteit verandert langzaamaan, en wordt traagjes copy conform andere overheden 21e eeuws. Maar het beeld groeit ook dat ingenieurs technische vakmensen zijn die (ondanks alle goede bedoelingen) niet in staat zijn verkeersgedrag correct in te schatten. En het interview met de topman in DS catapulteerde me weer naar de 20e eeuw, en naar wantrouwen.

  6. “Als de punten niet meer op onze nieuwe lijst staan, is dat omdat er de voorbije drie jaar niet meer ‘genoeg’ ongevallen waren om ze als ‘zwart’ te classificeren” zegt de baas van AWV. Dat is de wereld op zijn kop: wachten totdat er voldoende zware ongevallen gebeuren. En niet zoals het hoort: wegen zo aanleggen dat er weinig ongevallen kunnen gebeuren.

    1. Misschien kan iemand eens kijken of er o.b.v. de Beginselen van Behoorlijk Bestuur aan zo’n visie/besluiten iets te doen valt.
      Het is i.d.d. niet omdat niet erkend wordt als zwart punt dat men de plicht niet heeft om een maximale veiligheid voor iedereen te garanderen, in het bijzonder aan de zachte weggebruiker.
      Maar ons beleid vertrekt niet vanuit een visie ‘duurzaam veilig verkeer’. Vanuit wat dan wel in feite.

  7. Prioriteit is natuurlijk onze Vlaamse wegen aan te passen aan snelheidsduivels en zuiplaprijders:
    “Tot op vandaag zijn het voornamelijk mensen die met wagens rijden en mensen maken wel eens fouten. Ze zijn verstrooid, hebben gedronken of willen te snel ergens naar toe.“
    Inleiding van het “HANDBOEK VERGEVINGSGEZINDE WEGEN”, Agentschap Wegen en Verkeer, 2014

    Klik om toegang te krijgen tot Vademecum%20Vergevingsgezinde%20wegen.pdf

  8. Het ongeval op de Antwerpsesteenweg in Oostakker herinnerde mij aan een gelijkaardig ongeval, zowat vijfendertig jaar (!) geleden, op de Meensesteenweg in Kortrijk, aan de afslag naar de R8. Fietser en vrachtwagen stonden voor dezelfde stopstreep, kregen tegelijk groen, vrachtwagen zag bij het afslaan de fietser niet… met dodelijk gevolg.

    De Kortrijkse schepen van verkeersveiligheid heeft toen hemel en aarde verzet om de voorgangers van de huidige Administratie Wegen en Verkeer ervan te overtuigen om op zijn minst een zeer simpele maatregel te treffen: de stopstreep op te splitsen in een streep voor de fietsers, net aan de lichten en een streep voor de auto’s, vijf meter naar achter. Zo zien de wachtende auto- en vrachtwagenchauffeurs ten minste de wachtende fietsers.
    Voor zover ik weet heeft er zich op die plaats geen enkel gelijkaardig ongeval meer voorgedaan.

    Het kruispunt in Oostakker heeft, net zoals de meeste door AWV beheerde kruispunten, nog altijd die gevaarlijke enkelvoudige stopstreep.
    Is een andere stopstreep voldoende om van dit complexe kruispunt een veilig kruispunt te maken?
    Natuurlijk niet, maar hopelijk zit er in die 20 miljoen extra middelen voor zwarte punten ook een potje voor eenvoudige maatregelen als deze. Het omgekeerde zou zonde zijn, of schuldig verzuim?

  9. Nu we het toch over “infrastructuur” hebben die fietsers moet “beschermen”. Wanneer gaat men fietsen uitrusten met een nuttige fietsbel, één die echt kan verwittigen bij dreigend gevaar? Vandaag werkt een verplichte fietsbel enkel tegenover nog zwakkere weggebruikers.

Plaats een reactie