Critical Mass Gent, Fietsersbond Gent, Velo-droom en Gents MilieuFront presenteren dit Memorandum R40 een maand voor de Vlaamse, federale en Europese verkiezingen. We vragen aan alle politieke partijen van de Gentse Gemeenteraad en van het nieuwe Vlaams Parlement om werk te maken van een mensvriendelijk ringweg. Het is een vervolg op ons pleidooi uit maart 2017: De Gentse kleine ring mag geen stadsmuur worden.
De R40 moet de modal shift mee waar maken: van automuur naar een veilige ring voor álle weggebruikers. Slimme mobiliteit vraagt moderne verkeerslichten, met veiligheid en comfort voorop, met conflictvrije kruispunten en geen moordstrookjes. In dit memorandum nemen we u mee op een tocht langs verleden, heden en de gewenste toekomst van de R40. Zet deze bril op: kunnen hier kinderen en bejaarden fietsen?
Een beetje geschiedenis
R40, alias “de kleine ring”, is de dertien kilometer lange ringweg rondom het centrum van Gent. Een groot deel van het parcours van de R40 was ooit een onderdeel van een stadsomwalling, een échte stenen stadsmuur. Begin 20e eeuw waren dat meestal “stadsboulevards”, brede en groene wandelruimtes, vaak met een tram in het midden. Na de Tweede Wereldoorlog smeedde de overheid de stadsboulevards aan de rand van de stad samen tot een brede ringweg met tweemaal twee autorijstroken en nauwelijks fietsvoorzieningen. Kermissen en straatfeesten werden onmogelijk, en dus afgeschaft. De tram verdween er grotendeels, enkel op de Martelaarslaan en het Neuseplein ligt nog een tramroute. Deze “kleine ring”-weg groeide uit tot een zware en moordende barrière voor zij die de stad in en uit wilden. Zo werd een stenen stadsmuur een brede automuur, waar de auto baas werd en fietspadstrookjes fietsmoordstrookjes.
Koning Auto
De R40 werd een ‘betreden op eigen risico’ zone. Autodoorstroming was -en is nog vaak- de topprioriteit, belangrijker dan verkeersveiligheid. De bewoners van de ringlanen kregen de indirecte boodschap: “neem de auto, dan pas ben je veilig”. Dodelijke ongevallen op zebrapaden in de jaren 80 en 90 werden “opgelost” door zebrapaden af te schaffen en soms door de middenberm hermetisch af te sluiten. Snelheidscontrole was er niet. Overstekende stromen van voetgangers en fietsers werden als hinderlijk beschouwd. Extra verkeerslichten (zoals aan de Gandastraat), werden gerealiseerd onder druk van de minister. Volgens de administratie een slecht idee, want die zouden het autoverkeer stremmen. Iederéén neemt toch de auto?
Beleid
De Belgische staat bouwde de R40 in de Golden Sixties, waarna het Vlaams Gewest de rol als wegbeheerder overnam. Het is de R van Ringweg. Sommige delen van de R40 werden eind 20e eeuw reeds aangepast aan de veranderende mobiliteitsinzichten. Vaak gebeurde dat ten goede, en soms in overleg met de Gentse afdeling van de Fietsersbond. Het kruispunt Groot-Brittaniëlaan / Martelaarslaan is hier een voorbeeld van. Ondertussen zijn op het kruispunt de fietspaden te smal en de wachtzones te klein voor de grote stroom fietsers (foto), een situatie die te vergelijken is met de Coupure Links vroeger.
Andere delen van de R40 liggen er qua wegprofiel nog bij zoals bij de aanleg in de jaren 60. Meest opvallende hierbij zijn de Tolhuisbrug en het merendeel van de Heernislaan. Voor voetgangers en fietsers zijn dat gruwelijke plekken.
Fietsbeleidsplan
De analyse van de “fysiek-ruimtelijke barrières” wordt uitvoerig beschreven in het baanbrekende “Fietsbeleidsplan” uit 1993. Quote: “Wie durft het nog aan om met de fiets in de buurt van het Dampoortstation te komen?” De analyse uit 1993: “In het fietsbeleidsplan worden een aantal maatregelen voorgesteld die het verkeer binnen de kleine ring en in de verblijfsgebieden net buiten die ring moeten uitdunnen. De kleine ring zelf zal een gedeelte van dit verkeer moeten opvangen. Het zou een gevaarlijke illusie zijn te denken dat, zelfs wanneer een uitgebreid maatregelenpakket van het mobiliteitsplan van Gent kan worden gerealiseerd, het verkeer op de kleine ring zou afnemen. Nochtans is ook voor fietsers die kleine ring een belangrijke verkeersader, zowel als fietsas (als concentrische verbinding rond het centrumgebied) zelfs als omwille van het feit dat, om het centrumgebied te bereiken of te verlaten, het oversteken ervan nu eenmaal noodzakelijk is. Daarom moet de ring verder fietsvriendelijk worden heringericht. Dit betekent meteen dat een snelle afwikkeling van het auto- en vrachtverkeer geen prioriteit kan zijn.” Ondanks de inspanningen van de afgelopen decennia blijft deze analyse 100% actueel.
Stadsboulevard
In 2003, in de tweede bestuursperiode onder burgemeester Beke, maakte het stadsbestuur de keuze om van de R40 een stadsboulevard te maken. Deze keuze maakte verder deel uit van het bestuursakkoord 2006, 2012 en 2018. In het bestuursakkoord 2018 lezen we op pagina 25: De stadsring krijgt op termijn de allure van een stadsboulevard, met meer evenwicht tussen de verblijfsfunctie en de verkeersfunctie. We maken hiervoor een verkeersstudie en voeren een ontwerpend onderzoek, zodat er bij het begin van de volgende bestuursperiode concrete plannen op tafel liggen voor een significante verschuiving van het verkeer van de R40 naar de R4.
Wij vragen om hier niet op te wachten, maar reeds op korte termijn te handelen. Daarvoor vragen we de steun van de toekomstige Vlaamse regering.
Oost-Vlaanderen telt anno 2018 46 Zwarte Punten. 17 hiervan liggen in Gent. Van die 17 zijn er 7 op de R40. Tel daar nog eens twee punten vlak naast de Dampoort erbij. Dat rechtvaardigt een fors budget.
Welke zijn de realisaties van de laatste 5 jaar?
– De fietsonderdoorgang Terplatenbrug tussen Isabellakaai en Stropkaai, open sinds 23 januari 2014. (foto) Dit is een prima project, met één constructiefout. Er werd in het ontwerp louter gedacht in functie van een fietsroute, niet in functie van oversteekplaats voor fietsers die op de ring fietsen.
– De integrale heraanleg van de zwarte punten Gasmeterlaan / Nieuwevaart en Nieuwevaartbrug / Palinghuizen: oplevering in 2014. Gasmeterlaan en Nieuwevaart werden fietsvriendelijk aangelegd, met grotendeels tweerichtingsfietspaden. Palinghuizen – deels zonder fietspad- en het kruispunt met de Jozef Guislainbrug blijven een fietshel. (foto)
– De onderdoorgang Nieuwevaartbrug maakt deel uit van bovenstaand project, maar de oplevering volgde met vertraging eind 2016. Deze onderdoorgang is een prima oplossing voor een paar fietsstromen.
– Het kruispunt Brusselsesteenweg / Vlaamsekaai – Keizervest, met oplevering in 2016. De keuzes voor de herinrichting van Vlaamsekaai & Keizervest blijken van bij aanvang achterhaald: voetgangers en fietsers uit de Viswijk krijgen niet de noodzakelijke verbindingen met handelsas Brusselsesteenweg. De keuze voor fietssuggestiestroken en voor smallere fietspaden dan voorheen is een zwaktebod. Hier bleven de ontwerpers uitgaan van intens autoverkeer, en deelden fietsers en voetgangers een restfractie toe. (foto) Dat bleek een vergissing: het autoverkeer vanuit de Dampoort naar de Brusselsesteenweg is “verdampt” en keerde niet terug. Daarentegen is de verbreding van de Scheldebrug op het kruispunt Brusselsesteenweg / R40 een zeer positieve verademing. Elke weggebruiker krijgt er een eigen plaats toebedeeld.
– De aanpassing aan het kruispunt Heuvelpoort in functie van autodoorstroming bij het Circulatieplan met oplevering oktober 2016, leverde ook een aantal verbeteringen voor fietsers op. De fietsoversteek met verkeerslichten richting Sint-Pietersstation is grotendeels prima. Voordien was dit enkel kruispunt enkel “bruikbaar” door assertieve fietsers. De opstelruimte voor wachtende fietsers is helaas te klein, waardoor de wachtenden de flow fietsers richting Charles de Kerchovelaan / Martelaarslaan blokkeren. Het wegvallen van afslaand autoverkeer naar de Overpoortstraat is een verademing. Ondanks dat blijft de Heuvelpoort voor fietsers en voetgangers een gevaarlijk punt. Zo is er niet eens een zebrapad tussen de Charles de Kerchovelaan en de Hofbouwlaan. In de as Hofbouwlaan / Citadellaan worden fietsers vaak verrast door bussen die vanuit de bushalte rechts inschuiven. (foto)
– Het kruispunt Kasteellaan / Heernislaan, met een gedeeltelijke heraanleg van Kasteellaan en Heernislaan, en bestendiging van de oversteekplaats Gandastraat, oplevering oktober 2016. Hier was méér mogelijk. Zo verwachten we bij een dergelijke heraanleg dat alle aanliggende fietspaden verhoogd worden aangelegd, en in asfalt in plaats van klinkers. Verder is er bespaard op de plaatsing van de verkeerslichten aan de Gandastraat, waardoor auto’s vaak stilstaan voorbij de witte stopstreep, en dus de fietsoversteekplaats deels blokkeren (foto). Met de te verwachten fietsstromen wordt dat problematisch. De vlakheidsnorm werd er door de aannemer niet nauwgezet toegepast. Tot slot: op de as Kasteellaan (Stad) naar Kasteellaan (Gewest) is de gewenste fietslijn richting fietspad niet helder leesbaar, en misschien (?) in conflict met toeristenbussen uit de busparking naast de nieuwe fietstunnel. De wachttijd aan de oversteekplaats Gandastraat is te lang, de oversteektijd te kort. (update: dit is opgelost) De lichtenregeling werkt niet cfr de principes van AWV: fietsers en voetgangers hebben tezelfdertijd rood.
– Maatregelen aan Sint-Lievenspoort en Bijlokehof in functie van autodoorstroming voor het Circulatieplan leverden ook voor fietsers verbeteringen op (maart 2017). Aan de Sint-Lievenspoort werd de overgang tussen rijweg en vrijliggend fietspad effen gemaakt copy conform de vlakheidsnorm. (foto)
– De vele extra verkeerslichten op de Dampoort in functie van het Circulatieplan zijn een forse verbetering voor de verkeersveiligheid van àlle weggebruikers, en dus ook van de fietsveiligheid. Ondanks dat zijn er nog vele verbeteringen nodig, enerzijds om de capaciteit te verhogen, anderzijds om de Dampoort ook voor niet-assertieve fietsers haalbaar te maken. Wachtzones zijn soms problematisch klein. De Stad Gent was reeds in 1997 vragende partij voor verkeerslichten. Ondanks het ontbreken van verkeerslichten groeiden de voetgangers- en fietsstromen er. Een paar oversteken zonder verkeerslichten zijn nog niet geschikt voor niet-assertieve fietsers. Er is ook behoefte aan grotere wachtzones. Het blijft wachten op een dure maar noodzakelijke ondertunneling van de autostroom.
– Aan het STAM (Godshuizenlaan) en de bushalte op Einde Were (80 meter, augustus 2018) werden kleine stukken fietspad verhoogd aangelegd.
– Tijdens een herasfalteringsweekend van de Dampoort in 2018 volgden extra aanpassingen op het kruispunt met de Dampoortstraat. Goed bedoeld, maar allesbehalve “state of the art”. Bizar: 10 jaar na het stopzetten van de exploitatie van de trolleybussen de Lijn heeft rondom de Dampoort nog veel trolleybusinfrastructuur staan (palen en leidingen). Wordt het geen tijd voor een grote kuis? (update: deze palen werden december 2019 verwijderd). Ook elders in Gent staan er nog palen midden op het voetpad.
Momenteel in uitvoering (sinds 3 april):
– De Sint-Lievenspoort krijgt een dubbelrichtingsfietsonderdoorgang van de B401, parallel met de Schelde, plus aanpassing van het kruispunt. Uit een parlementaire vraag: “Hierdoor verdwijnt op het kruispunt de fiets- en voetgangersoversteek over de op- en afrit van de B401. Door het verdwijnen van dit conflictpunt ontstaat er extra capaciteit voor het verkeer op de R40. Er zullen dan drie afslaande rijstroken beschikbaar zijn voor het verkeer komende uit de richting Dampoort en twee exclusieve rechtsafslagstroken voor het verkeer komende van de Heuvelpoort (door het verhoogd en deels op een uitkraging aanleggen van het fietspad langsheen deze afrit).” We vragen dat àlle oversteekplaatsen van de Sint-Lievenspoort voetgangers- en fietsvriendelijk worden. Fietsers en voetgangers hebben te weinig ruimte, zowel om te wachten als om over te steken. Door de hoge boordstenen gebruiken voetgangers vaak de fietsoversteken. Autoverkeer dat van de Dierentuinlaan wil afslaan naar Dampoort heeft op hetzelfde ogenblik groen als het fietsverkeer van en naar Ledeberg. Dat is levensgevaarlijk, voor menig fietsers een bijna-dood-ervaring.
Daarnaast pleiten we om deze nieuwe onderdoorgang door een brug te verbinden met de andere Scheldeoever kant Ledeberg.
Toekomstmuziek
Wat bleef – voor zover ons bekend – tot op vandaag in de pijplijn zitten?
– de vervanging van de fietsoversteek Eendrachtstraat door een oversteek aan de Zalmstraat. (update: die is afgewerkt /klaar. Zie deze en deze Fietsbult)
– de Verapazbrug (oorspronkelijk de Handelsdokbrug, dit is vermoedelijk de enige brug die nog voor zijn aanleg reeds twee namen had) tussen Muidelaan en Koopvaardijlaan.Daarbij hoort het verleggen van de R40 van Dok Noord / Stapelplein / Dok Zuid naar Afrikalaan / Koopvaardijlaan. Aangekondigd eind 20e eeuw, aanvang werken momenteel aangekondigd voor 2020. We blijven pleiten voor een 100% conflictvrij kruispunt met de Afrikalaan, en haakse oversteken met de tramsporen. (update: de sloopwerken aan oude bedrijfsgebouwen is bezig)
– de renovatie/aanpassing van de onderdoorgang onder de Rooigemlaan van de Leiekaai naar Malem
– een verbinding tussen het tweerichtingsfietspad op de Antwerpsesteenweg en de Kleindokkaai (update: uitgesteld tot ?)
– de integrale heraanleg van de Dampoort, steeds aangekondigd als het vervolg op de Handelsdokbrug, alias Verapazbrug.
– een autotunnel onder de Heuvelpoort.
– de aanpak van de fietspadloze Tolhuisbrug. (foto uit 2008, voor fietsers identiek in 2020)
– de realisatie van de stadsboulevard.
Gent en water
Gent, een complexe stad met veel waterlopen
De R40 is één van de ruggegraten van de Gentse mobiliteit. Alle weggebruikers komen er samen: voetgangers, fietsers, auto’s en vrachtwagens, bussen en trams. Maar ook de schippers mogen we niet vergeten. De R40 duikt tot 9 maal over rivieren of kanalen:
- Dampoort: De Pauwvertakking
- Keizerpoort: Visserij en Achtervisserij
- Terplaten: Muinkschelde
- Ijzerlaan: Leie
- Brugsepoort: Leiearm
- Jozef Guislainbrug: Kanaal Gent-Oostende
- Rabot: Wondelgembrug, Gaardeniersbrug en Tolhuisbrug over het Verbindingskanaal
Op de Vlaamsekaai ligt de R40 zelfs op een soort brugstructuur. Wil dat zeggen dat de Schelde hier deels onder loopt? De aanwezigheid van het vele water maakte en maakt de Gentse mobiliteit tot een hoogst complexe aangelegenheid. Bruggen en tunnels zijn duur, en qua wegprofiel moeilijker aan te passen dan gewone wegen. Mede daarom vragen we dat alle toekomstige “kunstwerken” (bruggen en tunnels) qua fietsinfrastructuur toekomstgericht breed worden ontworpen.
Het water gaf natuurlijk ook kansen. Dankzij die rivieren en kanalen waren er mogelijkheden om fietsers en voetgangers eigen paden te geven onder de R40 door. Een overzicht:
- De onderdoorgang onder de Rooigemlaan langs de Leiearm verbindt de Leiekaai met Malem. Ze is de oudste onderdoorgang, en wacht op een 21eeeuwse renovatie. (zie het hoofdstuk hierboven) Kleine anecdote: Stad en Gewest discussieerden lang over wie nu wel de verantwoordelijk wegbeheerder van deze antieke onderdoorgang is.
- Fietsstraat Bijlokekaai gaat langs de Leie onder de Jan Palfijnbrug naar de Henleykaai (gebouwd voor 2000). (foto)
- Onder de Jozef Guislainbrug loopt links én rechts van het kanaal een fietsonderdoorgang (gebouwd voor 2000). Op de centrum-oever kunnen fietsers de Groendreef blijven volgen. De overzijde is allesbehalve optimaal. De aansluiting met de onderdoorgang van de Nieuwevaartbrug is een stap voorwaarts. (foto)
- Fietsstraat Visserij gaat onder het R40-viaduct van de Vlaamsekaai naadloos over in de twee Keizerparkbruggen (start bouw: 2007) over de Schelde. (foto)
- Fietsstraat Isabellakaai werd begin 2014 onder Ter Platenbrug verbonden met de Stropkaai. Ze volgt de Muinkschelde. (foto: zie het hoofdstuk realisaties)
- Het dubbelrichtingsfietspad Nieuwevaart gaat sinds 2017 onder de Nieuwevaartbrug richting Palinghuizen en de onderdoorgang van de Guislainbrug. (foto: zie het hoofdstuk realisaties)
De mogelijkheden om onder de R40 te duiken zijn ondertussen bijna uitgeput. Naast (en dankzij) de ongebruikte trambrug over het Verbindingskanaal (naar de nog steeds niet gebouwde stelplaats van De Lijn op de Wondelgemse Meersen) ligt sinds 2010 een fietsbrug die Wondelgem verbindt met de Blaisantvest. (foto)
Bijna alle andere fietsoversteekplaatsen zijn lichtengeregeld. In de zone tussen Verbindingskanaal en Dampoort is dat niet zo (foto). Een blinde vlek.
Verkeerslichten
De rode loper voor dwarsende fietsers en voetgangers
De verkeerslichten op de R40 zijn er in alle mogelijke opstellingen, van basic eenvoudig tot hoogst complex. Ze hebben één zaak gemeen: ze zijn technologisch verouderd. De aansturing èn de programmatie van de lichten gebeurt op een 20eeeuwse manier: via schakelkasten naast de weg. (update: dit blijkt deels fout. Sommige lichten draaien op een supercomputer. Het potentieel van die computer is onderbenut. Maw: er is véél meer mogelijk om het voor alle weggebruikers beter te maken.) Het maakt het omslachtig en log om veranderingen door te voeren, en die worden daarenboven niet altijd correct uitgevoerd. Zo bleek in de voorbereiding op het Circulatieplan dat een aantal lichten niet functioneerden zoals gevraagd / verwacht.
De programmatie van verkeerslichten is uiterst complex. Wie de verkeerslichten op de R40 affietst, ziet hoe verschillend deze kruispunten kunnen zijn. Vaak zijn het kruispunten met méér dan de “standaard” twee wegen die elkaar kruisen. Soms is er zelfs tramverkeer bij betrokken. En zelfs de lichten aan Wondelgembrug horen erbij. In totaal zijn er op de R40 30 kruispuntcomplexen of oversteekplaatsen waar verkeerslichten draaien. Dat zijn:
- Dampoort
- Gandastraat / Kasteellaan
- Kasteellaan / Heernislaan
- Forelstraat /Heernislaan
- Jan Delvinlaan / Vlaamsekaai
- Brusselsepoort
- Sint-Lievenspoort
- Tentoonstellingslaan / Sint-Lievenslaan
- Heuvelpoort
- Kunstlaan
- Kortrijksepoort
- Voetgangersoversteek Bijlokekaai
- Bijlokehof
- Bernard Spaelaan
- Rozemarijnstraat
- Ekkergem
- Nieuwewandeling
- Drongensesteenweg
- Voetgangersoversteek Peerstraat
- Brugsesteenweg
- Voetgangersoversteek Groendreef
- Guislainbrug / Palinghuizen
- Palinghuizen / Nieuwevaartbrug
- Elyzeese Velden / Gebroeders De Smetstraat
- Fietsoversteek Nieuwevaart
- Wondelgembrug
- Tolhuis
- Tramoversteek Muidelaan
- Voormuide
- Stapelplein
Op deze 30 kruispuntcomplexen telden we drie- à vierhonderd zwart-gele palen met verkeerslichten. Elk kruispunt vraagt een zeer specifieke programmatie, met bijhorende keuzes die gemaakt moeten worden. De wacht- en oversteektijden voor voetgangers en fietsers zijn belangrijke factoren in de barrièrewerking van de R40. In het Circulatieplan stond dat de oversteektijd op de R40 voor voetgangers en fietsers desnoods ondergeschikt was aan de doorstroming van het autoverkeer. Nu het Circulatieplan verteerd is vragen we om de noden te herbekijken in functie van de nieuwe verkeersstromen. De commerciële snelheid van de Lijn is door het plan erop vooruit gegaan. Aangepaste verkeerslichten zouden nu de nu al gestegen commerciële snelheid van de Lijn nóg verbeteren. We zijn medebepleiters van het slimmer en digitaal sturen van onze mobiliteit. Te beginnen met de verkeerslichten!
Wij vragen:
*Maak snel werk van een transitie van verkeerslichtentechnieken op de R40. In onze visie komen àlle Gentse verkeerslichten onder 1 hoofdcomputer (Nu worden alle verkeerslichten op de R40 aangestuurd door de Vlaamse Gemeenschap). State of the art verkeerslichten zijn van groot belang om de barrièrewerking van de automuur R40 te neutraliseren. Enkel door hierin te investeren kan je een degelijke modal shift aansturen. Fietsers en voetgangers tussen centrumstad en randwijken & buurgemeentes (de dwarsende fietsers) verlangen veiligheid èn comfort (lees: korte wachttijden). Het succes van de onderdoorgangen is hiervan de perfecte illustratie. Infrastructuur trekt gebruikers aan, alwéér.
In de Mobiliteitsbrief nummer 179, mei 2017 lazen we dat er in Antwerpen gewerkt wordt aan een supercomputer. Wat de Vlaamse Gemeenschap in Antwerpen kan, kan ze elders ook. Gent verdient dit ook. (zie de update hierboven)
*Maak zo van de R40 een slimme weg, met slimme, centraal gestuurde verkeerslichten, en met non-stop aandacht voor àlle kruispunten en oversteekplaatsen.
Daar zal iedereen beter van worden: èn de Lijn, èn voetgangers en fietsers, èn autoverkeer, en hulpdiensten.
Slimme mobiliteit, vele voordelen
→ Flexibel handelen: Je kan veel flexibeler inspelen op afwijkende situaties zoals werken, ongevallen, betogingen, een ramp,…
→ Flexibel monitoren: Je kan veel flexibeler evoluties in stromen opvolgen.
→ Flexibel aanpassen: Je kan veel flexibeler kleine seconden-aanpassingen doen.
→ Kostenbesparend: Je bespaart op kosten (gedaan met firma’s die in een camionet moeten stappen om in die kasten aanpassingen te maken).
* Net als in 2017 vragen we dat de wachttijd voor voetgangers en fietsers kort is.
De oversteektijden moeten haalbaar zijn voor alle voetgangers en fietsers.
* De R40 heeft een intens autoverkeer. Een aantal voetgangers- en fietsoversteekplaatsen zijn niet met verkeerslichten uitgerust. Wij pleiten om die oversteekplaatsen allemaal snel van verkeerslichten te voorzien.
De verbinding tussen de Bataviabrug en Doornzelestraat is hier het meest prangende voorbeeld van. Niet-assertieve fietsers (bejaarden, schoolkinderen) hebben dit dringend nodig.
De bewoners en de gebruikers van de R40.
Het is te gek voor woorden dat mensen die vlakbij de ring wonen (Rozemarijnstraat, Hector Van Wittenbergestraat, Kortrijksepoortstraat) niet naar het centrum mogen fietsen. Je treft deze mensen dubbel: ze krijgen grote auto- of tramstromen te slikken, maar worden verplicht om via een grote omweg richting het centrum of richting de ring te fietsen.
In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen publiceerde Fietsersbond Gent deze wenslijst met drie topprioriteiten.
Prioriteit nummer één:
“De mogelijkheid voor èlke Gentenaar om veilig en comfortabel van en naar huis te fietsen, ook zij die op de R40 wonen.”
Mensen willen pas fietsen als het veilig kan maar dit vraagt helaas nog véél werk. Een voorbeeld? Op de fietspadloze Heernislaan fietsen de bewoners en hun bezoekers op het voetpad, en wie zal hen dit afraden?
Onze suggesties:
1. Maak de R40 ook voor fietsers rond.
De fietspadlozezone’s van de ring zijn bekend (Palinghuizen, Tolhuisbrug, Heernislaan). Fietssuggestiestroken op een ringweg zijn not done. Een ringweg met intens autoverkeer vereist verhoogde fietspaden, liefst afgescheiden van de autoweg.
Kortom: de filosofie die begin deze eeuw reeds toegepast werd op kruispunten moet doorgetrokken worden naar de fietspaden tussen de kruispunten. De Gasmeterlaan en Nieuwevaart voldoen aan die vraag.
2. Pas de ribbeltechniek toe, en voeg afstand toe: In afwachting van de ombouw van aanliggende verlaagde naar verhoogde fietspaden vragen we om op de R40 bij alle belijning tussen autoweg en fietspad de ribbeltechniek te plaatsen, met een zo groot mogelijke afstand tussen autoweg en fietspad.
3. Tweerichtingsverkeer: Voer tweerichtingsfietsverkeer in in àlle straten binnen de R40 (Rozemarijnstraat, Hector Van Wittenbergestraat, Kortrijksepoortstraat, Dampoortstraat). Fietsers laten omrijden via de R40 is niet gepast. Eenvormige regelgeving cfr. zone 30 binnen de R40 werkt.
4. Haakse parkeerplaatsen: haal fietspaden weg tussen de rijweg en haakse parkeerplaatsen. Leg de fietspaden tussen de haakse parkeerplaatsen en het voetpad. Wacht hiermee niet op een integrale heraanleg van muur tot muur, want dan zijn we vermoedelijk vertrokken voor wachttijden zoals de Verapazbrug.
5. Geef fietsers de ruimte: op een aantal wegen die aantakken op de R40, bijvoorbeeld de Brugsesteenweg, is er geen ruimte voor fietsers, waardoor fietsers de veiligheid van het voetpad opzoeken. Geef al die wegen ook fietspaden.
Conclusie
De R40 is een complexe en intens gebruikte verkeersader voor àlle vervoersmodi. We vragen dat àlle modi een optimale zorg krijgen. Dat kan in eerste instantie door een snelle uitrol van intelligente verkeerslichten, en de plaatsing van extra lichten. Er moet werk gemaakt worden van conflictvrije kruispunten, de moordstrookjes op de ring moeten verdwijnen en de doorstroming voor allen geoptimaliseerd. Met onze prioriteit nummer 1 voorop: de mogelijkheid voor èlke Gentenaar om veilig en comfortabel van en naar huis te fietsen, ook zij die op de R40 wonen.
Moet kunnen, toch?
——————————
Noot 1 : we beperkten ons tot de R40. De bypass Nieuwewandeling / Begijnhoflaan / Opgeëistenlaan, Blaisantvest is een ander verhaal.
Noot 2: Veel van wat we hier voorstellen is perfect toepasbaar op àlle Gewestwegen.
Fietsbult 
Misschien ook eens kijken om het voor fietsers mogelijk te maken in 1 keer links af te slaan. Het kruispunt Groot-Brittaniëlaan / Martelaarslaan is daar een mooi voorbeeld van. Waarom moet je daar als fietsers altijd 2 maal wachten op groen ? Vooral in de richting komende van de Groot-Brittaniëlaan is dat compleet overbodig.
En als we dan toch bezig zijn: die pestlichten aan de de coupure links met de Nieuwe Wandeling kunnen misschien ook iets fietsvriendelijker ingesteld worden ? Nu moet je er als fietser altijd wachten. Moesten ze kunnen ze laten ze altijd op rood staan. En nee er is geen megaconstructie zoals aan de Rozemarijnbrug nodig, dit hoort niet thuis in het centrum van de “fietsstad”.
Tweerichtingsverkeer in de Dampoortstraat vind ik een gevaarlijke vraag, tenzij de infrastructuur aangepast wordt. De combinatie van de vele bussen en fietsers die daar rechts invoegen laat echt geen plaats over voor fietsers vanuit het stadscentrum. En je moet amper omrijden gezien enkel het laatste stukje geen tweerichtingsverkeer is (en terecht).
Dit is op Fietsbult herblogden reageerde:
De R40 zal komende jaren onze aandacht blijven opeisen. Daarom gaven we deze Fietsbult van 28 april 2019 een grote kuis met flink wat updates.